RBC (Eritrosit) Düşüklüğü Nedenleri ve Tedavisi

RBC, ingilizce “red blood cell” kelimesinin kısaltmasıdır ve “kırmızı kan hücresi” anlamına gelmektedir. Kırmızı kan hücresine eritrosit de denir. RBC (eritrosit) düşüklüğü birden veya zaman içinde ortaya çıkabilir. Uygun tedavi için bu durumun altında yatan nedenin doğru teşhis edilmesi gerekir. Eğer hastalık ciddi seviyede değilse, birkaç alışkanlığın değiştirilmesi durumun iyiye gitmesine yardımcı olabilir.

Kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar) vücuda oksijen taşımakla sorumlu hücrelerdir. Kırmızı kan hücresi sayısı, vücut dokuları tarafından alınan oksijen miktarını belirler. Çünkü kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin, vücudun her tarafındaki dokulara oksijen taşır.

Kırmızı kan hücresi testi, aynı zamanda eritrosit testi diye de bilinir, dokuların düzgün çalışabilmesi için gerekli olan alyuvarların sayısının belirlenmesinde kullanılan bir testtir.

Normal Kırmızı Kan Hücresi Sayısı Nedir?

Kırmızı kan hücrelerinin görevi, hemoglobin miktarına bağlı olarak hücrelere oksijen taşımaktır. Eğer hemoglobin miktarı düşükse, vücut hücrelere oksijen taşımak için daha çok çalışmak zorunda kalır. Düşük hemoglobin sayısı kişinin anemi olduğunu gösterir ve bitkinlik, nefes darlığı gibi durumlara yol açar.

Kırmızı kan hücresi sayısının normal aralığı

Erkeklerde: Mikrolitrede 4.7 ile 6.1 milyon hücre sayısı arasındadır. (cells/mcL)
Kadınlarda: Mikrolitrede 4.2 ile 5.4 milyon hücre sayısı arasındadır. (cells/mcL)

Normal aralık, ölçümün yapıldığı klinik, ölçümler ya da alınan örneğe göre değişiklik gösterebilir. Genellikle normal ölçüler yukarıda verilen gibidir fakat yine de belirli durumlar için doktorun fikri alınmalıdır.

RBC (Eritrosit) Düşüklüğü Nedenleri

Yukarıda bahsedildiği gibi, vücuda alınan oksijen miktarı kırmızı kan hücreleri tarafından belirlenir. Akciğerlerden gelen oksijen kandaki hemoglobin ile bağlanır ve vücuda yayılır. Kırmızı kan hücresi düşüklüğünün nedenlerinden bazıları şöyledir:

Anemi
Kırmızı kan hücresi düşüklüğünün en yaygın nedeni anemidir. Anemi genelde demir eksikliği, folik asit eksikliği veya B12 eksikliği sebebiyle ortaya çıkar. Bazı hastalıklar ve özel durumlar da anemiye neden olabilir.

Kırmızı kan hücresindeki düşüklüğün diğer nedenleri şunlardır:

• Kemik iliği hastalığı
• Kanser ya da kan kanseri
• Plazma hücrelerinin kanseri
• Eritropoietin (Bir çeşit hormon) eksikliği
• Aşırı kan kaybı
• Kan nakli sebebiyle olan alyuvar yıkımı ya da çökelme
• Kan damarı hasarı
• Yetersiz beslenme, B6, B12 vitaminleri, demir, bakır, folik asit eksikliği
• Kemoterapi ilaçları, Chloramphenicol, Hydantoins ve Quinine kullanımı
• Hamilelik

Kırmızı Kan Hücresi Düşüklüğü Belirtileri

Alyuvar düşüklüğünün belirtilerinden bazıları halsizlik, kolay yorulma, solgun görünme, çarpıntı, nefes darlığıdır. Ayrıca saç dökülmesi ve kalp problemlerinin artması da alyuvar düşüklüğünü işaret eder.

Eğer anemi uzun sürerse vücut alyuvar eksikliğine alışarak belirtiler hissedilmeyebilir, bununla birlikte eğer bu durum birden ortaya çıktıysa belirtiler de hızlı bir şekilde görülmeye başlanır.

Ne zaman doktora başvurmalı?
Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız doktorunuza başvurunuz.

• Sürekli güçsüzlük
• Baş dönmesi ya da sersemleme
• Çarpıntı ya da çok hızlı kalp atışı
• Nefes darlığı, nefes almada zorluk çekme
• Göğüs ağrısı

Kırmızı Kan Hücresi Düşüklüğü Tedavisi

Doğru beslenme kırmızı kan hücresi sayısını artıran bir yöntemdir. Daha sağlıklı kan hücreleri için tüketebileceğiniz besinlerden bazıları şunlardır:

Demir
Demir açısından zengin besinler kaybedilen demirin yeniden yapılandırılmasına yardım eder. Mercimek ve bakliyat demir açısından zengin olmakla birlikte başka açılardan da sağlığınız için faydalıdır.

Bakır
Bu önemli mineral kabuklu deniz hayvanları, kümes hayvanları, karaciğer, tam tahıllar, fasulyeler, kiraz, çikolata ve fındıkta bulunur.

Folik asit
Hamile ve emziren kadınlar için faydalı olduğu uzun zamandan beri bilinen folik asiti içeren gıdalardan bazıları: mercimek, koyu yeşil yapraklı sebzeler, börülce ve mısır gevreğidir.

A vitamini
Bu çok önemli vitamin greyfurt, mango, karpuz, kuru erik, kavun ve kayısı gibi birçok meyvede bulunur.

B12 vitamini
Et, yumurta ve kuvevtlendirilmiş mısır gevreği yemek B12 almanın en iyi yoludur. Bu tarz bir beslenme ile B12 eksikliği görülmesi çok nadirdir.

B6 vitamini
Bu vitamin et, tam tahıl, buğday kepeği, fındık ve tohumlar, balık, sebze ve tahıllarda bolca bulunur.
Bazen beslenme alyuvar sayısını artırmada yeterli omlayabilir. Böyle durumlarda besin takviyelerine başvurulabilir.

Alyuvar Sayısını Artırmak İçin Hayat Tarzı Değişikliği
Alyuvar sayınızı artırmak için hayatınızda yapacağınız birçok değişiklik düşünülebilir. İşte hemen uygulamaya başlayabileceğiniz bazı yöntemler:

Egzersiz
İyi miktarda bir egzersiz vücudun daha fazla oksijen kullanmasına yol açarak alyuvar üretimini zorunlu kılar. Bu, özellikle yüksek biryerde yaşıyorsanız daha etkilidir. Ama unutmamalısınız ki bunun işe yaraması için bazı vitaminlerin, özelikle B6 VE B12, bol miktarda alınması önemlidir.

Bazı Alışkanlıkları Bırakmak
Unutmamak gerekir ki bazı ilaçlar ve aşırı alkol kullanımı alyuvar sayısını düşürür. Ayrıca eğer kandaki trombosit sayınız düşükse aspirin ve alkolden uzak durmalısınız.

Alyuvar Sayısını Artırmanın Tıbbi Yolları
Peki ya alyuvar sayısını artıran besinler tüketmeniz ve gerekli takviyeleri almanıza rağmen alyuvar sayınız hala düşükse? Bu durumda tıbbi müdahele zamanı gelmiş olabilir. Bunu en son çare olduğunu, birçok doktorun ancak alyuvar sayısı aşırı derecede düşükse bu yola başvuracağını da unutmamak gerekir.

İlaç
Enfeksiyon için antibiyotik, oto-bağışıklık problemleri ile savaşan ilaçlar, adet düzenleyici hormonlar bu problemi yoketmede faydalı ilaçlardandır.

Ameliyat
Eğer eritrosit düşüklüğü fiziksel hastalıklardan kaynaklanıyorsa, ameliyat faydalı olabilir. Dalağın alınması, tümör alınması ya da kanayan yaraların tedavi edilmesi de eritrosit düşüklüğünü düzeltmeye yardımcı olabilir.

Kan Transferi
Alyuvar hücrelerinin transfer edilmesi vücudunuzun oksijen taşımasına, kanama ve tansiyon kontrolüne yardımcı olur.

Eritropoietin
Bu hormon kemik iliğini uyararak daha fazla kan hücresi üretilmesini sağlar. Bu tedavi genellikle kemoterapi gören ya da böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda kullanılır.