Sabah Depresyonu: Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Sabah depresyonu, majör depresif bozukluğu olan bazı kişilerde görülen bir belirtidir. Sabah depresyonu olduğunda, sabahları akşamlara veya öğleden sonrasına göre daha depresif hissedersiniz. Bu belirtiler arasında aşırı mutsuzluk, bunalma, kızgınlık ve yorgunluk vardır. Sabah depresyonu, depresif belirtilerin günlük değişimi ya da günlük duygu durumunun değişmesi olarak da bilinmektedir. Sabah depresyonu, mevsimlerin değişmesiyle alakalı olan mevsimsel depresyondan farklıdır.
Sabah Depresyonu Kısaca
Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
- Dikkat
- Normal
Endişelenmeli miyim?
Uzmanlar eskiden sabah depresyonunu kendi başına klinik depresyon olarak tanımlarlardı ancak şimdi bu rahatsızlık depresyonun birçok belirtisinden sadece biri olarak görülmektedir.
Neye Dikkat Etmeliyim?
Tekrar eden depresif bozukluğu olan hastaların durumu kritik olarak değerlendirilir. Bu nedenle düzenli doktor yardımı almaktan çekinmemelisiniz.
Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Depresyon için Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (Psikiyatri) bölümüne gidilir.
Sabah Depresyonunun Nedenleri
→Vücudunuz, geceleri daha uykulu ve sabahları da uyanık ve tetikte olmanızı sağlayan, 24 saatten oluşan bir iç saate sahiptir. Bu doğal uyku ve uyanma döngüsü biyolojik saat olarak bilinmektedir.
→Biyolojik ritim ya da vücudun doğal saati, kalp atışınızdan vücut ısınıza kadar pek çok şeyi düzenlemektedir. Bu saat aynı zamanda enerjinizi, düşünme şeklinizi, tetikte olmanızı ve duygu durumunuzu da etkiler. Bu günlük ritim, duygu durumunuzu kararlı olmasına ve sağlık durumunuzun korunmasına yardımcı olur.
→Kortizol ve melatonin gibi bazı hormonların ritmi, vücudu belli olaylara hazırlar. Örneğin, vücudunuz güneş doğduğunda kortizol üretir. Bu hormon size enerji verir. Böylece kendinizi gün içinde aktif ve uyanık hissedersiniz. Güneş battığında vücudunuz melatonin üretir. Bu hormon ise uykunuzu getirir.
→Bu ritim bozulduğunda vücudunuz hormonları günün farklı saatlerinde üretmeye başlar. Bu durum ise fiziksel ve duygusal sağlığınız üzerinde olumsuz etkiler oluşturur. Örneğin, vücudunuz gün içinde melatonin ürettiğinde kendinizi yorgun ve asabi hissedersiniz.
Sabah Depresyonunun Belirtileri
| Belirtiler arasında şunlar bulunur: |
|---|
| Sabahları uyanmak ve yataktan kalkmakta zorlanmak |
| Güne başlarken enerjisiz hissetmek |
| Duş almak ya da kahve yapmak gibi basit işlerin kişiye zor gelmesi |
| Fiziksel ve bilişsel işlevlerin azalması (düşünmenin bulanması) |
| Dalgınlık ya da konsantrasyon düşüklüğü |
| Yoğun endişe ya da bunalma |
| Önceden keyif alınan aktivitelere karşı ilgi kaybı |
| Boşluk hissi |
| İştahta değişiklikler |
| Hipersomnia (normalden daha fazla uyuma) |
Sabah Depresyonunun Teşhisi
→Sabah depresyonu, depresyondan ayrı bir teşhis gerektirmediğinden kendine has teşhis kritlerlerine sahip değildir. Bunun anlamı, sabah depresyonunu yaşadığınızın anlaşılması için doktorunuzun bakıp karar verebileceği belirtilerin olmamasıdır. Ancak, sabah depresyonunuzun olduğuna karar verebilmek için doktorunuz ya da terapistiniz uyku düzeninizi ve gün içinde duygu durumunuzda olan değişiklikleri size sorabilir.
Doktorunuzun sorabileceği sorunların arasında şunlar bulunur:
- Belirtileriniz genellikle sabahları mı yoksa akşamları mı oluyor?
- Sabahları yataktan kalkıp güne başlamakta zorlanıyor musunuz?
- Duygu durumunuz gün içinde ani bir şekilde değişiyor mu?
- Normale göre odaklanma sorunu yaşıyor musunuz?
- Genellikle keyif aldığınız aktivitelerden hâlâ keyif alıyor musunuz?
- Günlük rutininiz son zamanlarda değişti mi?
- Moralinizi düzelten bir şey varsa nedir?
Sabah Depresyonunun Tedavisi
Sabah depresyonunu rahatlamak için faydalanabileceğiniz birkaç yöntem:
1 İlaç
2 Konuşma Terapisi
3 Işık Tedavisi
4 Elektrokonvülsif Terapi
Ne Yapabilirsiniz?
| Bazı Öneriler: |
|---|
| Her gün aynı saatte yatağa gidip, aynı saatte uyanın. |
| Yemeklerinizi her gün aynı saatlerde yiyin. |
| Uzun kestirmeler yapmayın. |
| Rahat uyumanızı sağlaması için karanlık, sessiz ve serin bir odada uyuyun. |
| Kafein, alkol ve tütün ürünleri gibi gece uykunuzu engelleyecek maddelerden uzak durun. |
| Daha sık egzersiz yapın ancak yatağa girmeden en az 4 saat öncesinde yorucu egzersizleri bırakın. |
→Bu adımları atmanız, biyolojik saatinizin düzenlenmesine ve doğru hormonların doğru zamanlarda üretilmesine yardımcı olacaktır. Bu durum, duygu durumunuzun düzelmesine ve diğer belirtilerin hafiflemesine de yardımcı olacaktır.
Doktorunuzla Konuşun
Kaynak: Healthline
Yorumlar (0)