Yeterince uzun yaşayan herkesin saçı beyazlar. Saç beyazlaması çoğu zaman kalıtsal faktörlerle, bazen de çevresel etkenlerle ortaya çıkar.
Saç Beyazlaması Neden Olur?
Saçın “orijinal” rengi beyazdır. Koyu ve açık renkli pigmentler farklı oranlarda bir araya gelerek kişinin saç rengini belirler. Saçta biriken hidrojen peroksit zamanla bu pigmentlerin kaybolmasına, dolayısıyla saç beyazlamasına neden olur. Aşağıdaki etkenler sürecin hızlanmasına yol açar:
1) Kalıtım
Saçlarımızın kodlarımız tarafından ayarlanmış bir beyazlama saati vardır. Bu saatin yelkovan hızı anne ve babanın genlerine göre kişiden kişiye değişir. Yani saç beyazlamasının hızı ve görüldüğü yaş aile içinde benzerlik gösterir.
Kalıtım aşağıda yer alan diğer nedenlerin etki gücünde de rol oynar.
2) Vitamin Eksikliği
Tükettiğiniz gıdalarda yeteri kadar B12 vitamini bulunmazsa saç beyazlaması hızlanır, daha genç yaşlarda ortaya çıkabilir. Eksikliği halinde saç beyazlamasına neden olan en etkili diğer vitaminler şunlardır: A, B3, B5, B6, B7, C, E, D inositol.
3) Tiroit Yetersizliği (Hipotiroidi)
Tiroit hormonu metabolizma üzerinde hayati etki ve öneme sahiptir. Yetersiz kalması durumunda saç pigmentlerinin kaybolması durumu ortaya çıkar. Hafif tiroit yetersizlikleri bile saç beyazlamasına yol açarak kendini belli edebilir.
4) Sigara
Araştırmalara göre sigara genç insanlarda saç beyazlamasını 4% hızlandırmaktadır. Saç beyazlamasının genelde yıllara yayılan bir süreç olduğu hesaba katılınca görülecektir ki 4% aslında yüksek bir oran.
5) Stres
Stres hormonları vücudun hangi bölgesini etkiliyorsa, renk pigmentleri üzerinde etkisi olan melanositler saçlı deriden o bölgeye göç ediyorlar. Bu durum pigment yetersizliğine, dolayısıyla saç beyazlamasına yol açıyor.
6) Bazı Hastalıklar
Alopesi Areata: Halk arasında kılkıran olarak da bilinir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak stres faktörünün önemli olduğu düşünülüyor. Vücudun bağışıklık sistemi kıl ve saç köklerini yabancı gibi algılayarak döker. Saçlar sonradan yeniden çıksa bile genellikle beyaz olarak çıkmaktadır.
Vitiligo: Halk arasında ala olarak bilinir, bir cilt hastalığıdır. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilir ancak saçlı deride görüldüğünde saç beyazlamasına yol açar.
Anemi (Kansızlık): Neden olabileceği başka bir sürü sorunun yanında saç beyazlamasına yol açabilir. Kan ile beslenemeyen saç telleri beyazlar.
7) Oksidatif Stres
Vücudumuzda bulunan kararsız oksijen yapıları kararlı hale gelmek için hücre yapılarına zarar verebilir. Zararlarından biri de pigment kaybını hızlandırmasıdır. Aşağıdaki durumlar oksidatif stres seviyesini artırır:
- Sigara kullanımı
- Zehirlenme, toksik etkisi yüksek gıdalar
- Aşırı alkol tüketimi
- Radyasyon
- Aşırı fiziksel veya ruhsal baskı
Saç Beyazlamasını Yavaşlatma ve Giderme Yöntemleri
Genlerimizden kaynaklanan saç beyazlamasını yok etmek şu an için imkânsız. Ancak aşağıdaki uygulamalar sayesinde diğer nedenlerin etkisini azaltarak saç beyazlamasını geciktirebiliriz. Hatta genetik koşullarımız uygunsa çok uzun bir süre için tamamen yok edebiliriz:
1) Yeterince Vitamin ve Mineral Alınmalı
Pigment oluşumu için bakır gerekir. Ayrıca sağlıklı bir saç için çinko, demir, kalsiyum gibi temel mineraller de gereklidir. Bunun için yeterli miktarda çekirdek gibi bitki tohumları, yeşil sebze, et, yumurta, süt, sarımsak, böğürtlen ve ananas tüketilmelidir.
Tiroit hormonunun düzenli işlemesi için yeterli miktarda iyot alınmalı. İyotlu sofra tuzu kullanın (tuz miktarını sınırlı tutun) ve haftada en az bir kez balık tüketin.
Yeterince B12 vitamini alabilmek için karaciğer, et, pancar, balkabağı, elma, muz ve balık tüketebilirsiniz.
2) Stresten Uzak Kalın
Stres duygusal olduğu kadar fiziksel problemlere de yol açıyor. Saç beyazlamasından kurtulmak için stresten uzak kalın, hayatınızın kontrolünü elinize alın ve pozitif düşünün.
Stresten korunmak için en somut yöntem hiç şüphesiz ki egzersiz. Haftada en az beş gün yarım saat süre ile orta tempolu egzersiz yapın. Bu sayede stressiz bir yaşamın vazgeçilmez unsuru olan kaliteli uykuyu da çağırmış olursunuz.
3) Saç Bakım Önerileri
- Saç derisine Hindistan cevizi yağı ile masaj yapınca içerdiği laurik asit ve antioksidanlar saç beyazlamasının önüne geçer. Masaj sayesinde de saç derisindeki kan sirkülasyonu artırılır, saçlar daha güzel beslenir.
- İki çay kaşığı su ile dört çay kaşığı altın çilek tozunu karıştırın. Karışıma bir tane limon sıkın. Hazırladığınız macunu saç derinize her dört günde bir uygulayın.
- Ayrıca soğan suyu, Hint yağı, siyah çay ve siyah susam çekirdekleri içeren saç bakım ürünleri (veya evde hazırlanan karışımlar) saç beyazlamasına iyi gelir.
4) Yaşam Tarzı Önerileri
- Sigara kullanmayın. Çiğnenebilir türevleri de dahil tüm tütün ürünlerinden uzak durun.
- Kafeini azaltın, yeterince su tüketin. Kızarmış, baharatlı ve asitli gıdaları sınırlandırın. Böylece vücudunuz susuz kalmaz, saç folikülleriniz yeterince beslenir, saç beyazlaması yavaşlar.
- Saç telleri D vitaminine de ihtiyaç duyar. Güneş görmeyi unutmayın.
- Tiroit seviyenizi kontrol altında tutun.
- Antioksidan içerikli besinler oksidatif stresi yok eder. Çilek, böğürtlen, üzüm, ahududu, yaban mersini, kuru üzüm, yeşil yapraklı sebze ve yeşil çay tüketin.
