Sakar Çocuk Sendromunun Ardındaki Gerçek: Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu

Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu Nedir?

Çocuklar normalde öngörülebilir yaşlarda oturma, ayakta durma, yürüme ve konuşma becerisini geliştirirler. Bu dönüm noktalarına ulaşmakta geciktiğinde, gelişimsel bir problemden kaynaklanabilir. Gelişimsel koordinasyon bozukluğu (DCD) böyle bir durumdur.

DCD zihinsel niyetleriniz ile bedeninizi bu niyetleri gerçekleştirme yeteneğiniz arasındaki koordinasyon eksikliğidir. Örneğin “ayakkabımı bağlamalıyım” diye düşünebilirsiniz. Ancak beyniniz ayakkabı bağlama talimatlarını ellerinize ve ayaklarınıza doğru şekilde göndermez. Beyniniz ayakkabıları nasıl bağlayacağını biliyorsa da elleriniz beyninizin talimatlarına uymuyordur. Aynı şey koşmak, atlamak, yazmak, kıyafet giymek ve çoğu insanın sıradan kabul ettiği diğer birçok görevi denediğinizde olur.

DCD’li kişiler genellikle normal zekaya sahiptir. Bununla birlikte DCD’ye bazen “sakar çocuk sendromu” denir ve bu durumdaki insanların temel görevleri yerine getiremedikleri için inatçı oldukları veya sezgisel olmadıklarını düşünmelerine neden olabilir. Bu durum bir çocukluk çağı hastalığı olarak düşünülebilir, ancak DCD’nin etkileri yetişkinlikte de devam eder.

Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

⇒DCD belirtileri doğumdan hemen sonra ortaya çıkabilir. Yenidoğanlar süt emmeyi ve yutmayı öğrenmede zorluk çekebilirler. Yeni yürümeye başlayan çocuklar yuvarlanmayı, oturmayı, taramayı, yürümeyi ve konuşmayı yavaş öğreniyor olabilir.

Okula çağına girdikçe bozukluğun belirtileri daha belirgin hale gelebilir. DCD belirtileri şunları içerebilir:

Dengesiz bir yürüyüş
Merdivenlerden çıkarken zorluk
Nesneleri düşürmek
Başkalarına çarpma
Sürekli ayak takılması
Ayakkabı bağlama, kıyafet giyme ve diğer faaliyetler
Yazma, boyama ve makas kullanma gibi etkinliklerini gerçekleştirme zorluğu

⇒DCD olan insanlar kendi kendine bilinçli olabilir ve spor ya da sosyal aktiviteden çekilebilir. Bununla birlikte, sınırlı egzersiz zayıf kas tonusuna ve kilo alımına yol açabilir. Sosyal katılımı ve iyi bir fiziksel kondisyonu korumak DCD’nin zorluklarının üstesinden gelmek için çok önemlidir.

Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğuna Neden Olan Nedir?

⇒DCD’nin nedenleri iyi anlaşılamamıştır, ancak araştırmacılar bunun gecikmiş beyin gelişiminin bir sonucu olduğuna inanmaktadır. DCD olan kişilerin genellikle bozukluğu açıklayabilecek başka tıbbi sorunları yoktur. Bazı durumlarda DCD; dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu veya zihinsel engellere neden olan bozukluklar gibi diğer bozukluklarla birlikte olabilir. Ancak, bu koşullar bağlantılı değildir.

Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

⇒DCD’nin teşhis edilmesi zordur, çünkü semptomlar diğer durumlarınkilerle karıştırılabilir. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-V), DCD teşhisi için yerine getirilmesi gereken dört kriteri listelemektedir:

Çocuk motor becerilerde ilerleme kaydetmede gecikmeler gösterir.
Durum günlük yaşam ve/veya akademik performansın etkinliklerini önemli ölçüde etkilemektedir.
Semptomlar çocuğun hayatında erken başlayabilir.
Motor becerilerindeki zorluklar; zihinsel engellilik, görme bozukluğu veya beyin bozuklukları ile daha iyi açıklanamaz.

Gelişim Koordinasyon Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

DCD, hastalığa uyum sağlamanıza yardımcı olacak uzun süreli bir eğitim, fizik tedavi, mesleki terapi ve sosyal beceri eğitimi programı ile tedavi edilir.

Beden eğitimi, beyniniz ve vücudunuz arasında koordinasyon, denge ve daha iyi bir iletişim geliştirmenize yardımcı olabilir. Yüzme veya bisiklet gibi bireysel sporlar, takım sporlarına göre motor beceriler geliştirmek için daha iyi fırsatlar sunabilir. Vücudunuzu ve beyninizi birlikte çalışmak ve obezite riskinizi azaltmak için günlük egzersiz gereklidir.

Mesleki terapi günlük aktivitelere yardımcı olabilir. Mesleki terapistler, insanların zor görevleri yerine getirmelerine yardımcı olacak birçok teknik bilirler. Meslek terapistiniz ayrıca okul görevlileri ile okulda başarılı olmanıza yardımcı olacak değişiklikleri belirlemek için çalışabilir. Mesela el yazma ödevi yerine bir bilgisayar kullanmanızı sağlayabilir.

Uzun Vadede Ne Beklenebilir?

⇒Ne yazık ki DCD olan çocuklar genellikle semptomları yetişkin olarak deneyimlemeye devam etmektedir. Motor becerilerinde uygun eğitim, normal ve tatmin edici bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir. Bakış açınız DCD’ye ne kadar iyi uyum sağladığınıza ve sınırlamalarının üstesinden nasıl geldiğinize bağlıdır.

Kaynak: Healthline