Serviks (rahim ağzı) kanseri, rahim ağzında bulunan hücrelerin kontrolsüz büyümeleri ile ortaya çıkar. Gelişmesi yıllar alır, erken dönemde fark edilen serviks kanserinin tedavisi mümkündür.
Serviks Kanseri (Rahim Ağzı) Belirtileri
Serviks kanseri erken dönemde hiçbir belirti göstermeyebilir. Belirtiler genellikle kanser çevredeki doku ve organlara sıçrayınca ortaya çıkar.
Ayrıca unutulmamalıdır ki aşağıda verilen serviks kanseri belirtileri başka sağlık sorunlarında da görülebilir:
- Vajinadan adet dönemi haricinde gelen kötü kokulu, soluk, sulu, pembe, kahverengi veya kanlı akıntı
- Beklenmedik derecede uzun veya ağrılı adet periyodu
- Cinsel ilişki esnasında ağrı, sonrasında kanama
- Vajinada menopoz sonrası kanama veya kanlı akıntı
Diğer organlara sıçramış ileri düzeydeki serviks kanseri vakalarının belirtileri şunlardır:
- İdrarda zorlanma ve yanma
- İdrar torbası kontrolünü kaybetme, idrar tutamama
- İdrarda kan (hematuri)
- Kabızlık, büyük tuvalete çıkamama
- Vajinadan dışkı gelmesi
- Alt karında, leğen kemiği havzasında, belde ağrı. Bel ağrısı bacaklara kadar inebilir.
- Bacaklarda su toplanması, şişme
- Nefes darlığı
- Kilo kaybı
- Kemik ağrısı
- Yorgunluk ve iştah kaybı
Serviks Kanseri (Rahim Ağzı) Nedenleri
1) Bazı Tür Virüs ve Bakteriler
Human papilloma virüsü (HPV) serviks kanserinin en sık karşılaşılan nedenidir. Yüzün üzerindeki HPV türünün en az on beş tanesi serviks kanserine neden olmaktadır. Her on serviks kanseri vakasının yedi tanesinin sorumlusu tip 16 ve tip 17 HPV’dir.
HPV virüsünün en sık bulaşma nedeni ise korunmasız cinsel ilişkidir. Analizlere göre herpes virüsü ve klamidya bakterileri de serviks kanseri riskini artırmaktadır. HPV ile birlikte görülürlerse risk daha da artar.
2) Sigara
Serviks kanseri araştırmalarında, kanserli rahim ağzındaki mukus tabakasında benzpiren kimyasal maddesine rastlanmıştır. Bu madde sigara dumanında bulunur.
Ayrıca rahim ağzında bulunup hastalıklarla mücadele eden Langerhan hücreler sigara tiryakilerinde daha güçsüzdür.
Serviks kanserinin istatistik çalışmaları göstermektedir ki sigara kullanımı serviks kanseri riskini iki katına çıkarmaktadır.
3) Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
Bağışıklık sistemi elemanları kontrolden çıkan hücrelerle ve zararlı dış etkenlerle mücadele eder. Bağışıklık sisteminin zayıflaması ile birlikte diğer tüm kanserlerde olduğu gibi serviks kanseri görülme riski de artar. Bağışıklık sistemini zayıflatan etkenler:
- HIV ve AIDS hastalığı
- Organ nakli sonrasında kullanılan ilaçlar
- Olası başka kanserler esnasında uygulanan radyoterapi ve kemoterapi tedavileri
- Yetersiz beslenme, vücudun genel sağlıksız şartları
4) Doğum Kontrol Hapları
Doğum kontrol hapları kullanan kadınlarda serviks kanseri görülme riski daha fazladır. Önceden yapılan araştırmalar bu durumu hap kullanan kadınların cinsel anlamda aktif olmasına ve cinsel ilişki esnasında korunmamalarına bağlıyordu.
Ancak son yapılan araştırmalar doğum kontrol haplarının serviks kanseri üzerinde direk etkisi olduğunu gösteriyor. Altta yatan neden net değil, ancak 5 yıllık doğum kontrol hapı kullanmanın serviks kanseri riskini iki katına çıkardığı tespit edildi. Buna rağmen risk çok düşük.
5) Doğum
Doğum sayısı arttıkça serviks kanseri riski artıyor. Yedi veya daha fazla doğum yapan kadınlar bir doğum yapmış kadınların iki katı oranda serviks kanserine yakalanmaktadır. Sebebi bilinmemektedir.
İlk doğumunu on yedi yaşın altında yapan kadınlar da yirmi beş yaşından sonra yapan kadınlara oranla daha büyük risk altında.
6) Genetik
Çalışmalara göre birinci derece akrabaları arasında serviks kanserine yakanmış kişiler iki kat risk altında. Bu oranda genetik faktörlerin etkili olduğu kesin, ancak ortak yaşam tarzlarının da etkisi olabilir.
Serviks Kanseri (Rahim Ağzı) Tedavisi
1) Koni Biyopsi
Çok erken dönemde fark edilmiş serviks kanserlerinde koni biyopsi yöntemi ile tüm kanserli hücreler alınır. Başka bir tedaviye gerek kalmaz.
2) Leep Konizasyon İşlemi
Kurulan bir devre üzerinde verilen elektrikle anormal rahim ağzı hücreleri yok edilir. İşlem esnasında bölgesel anestezi yeterli olmaktadır.
3) Lazer
Serviks kanseri olan rahim ağzı dokuları lazerle yakılarak veya kesilerek yok edilebilir. Ağrılı bir işlemdir, bölgesel anestezi gerekir.
4) Kriyocerrahi
Bu tedavide dondurma sondası adı verilen bir alet ile kanserli doku ve hücreler karbondioksit verilerek dondurup yakılır. Bu işlemden sonra hücre yenilenmesi tamamlanana kadar birkaç hafta boyunca vajinal akıntı görülebilir.
5) Cerrahi Müdahale
Trakelektomi: Rahim ağzının alınması işlemidir. Çocuk sahibi olmak isteyen ve kanseri erken dönemde tespit edilmiş kadınlarda uygulanır.
Histerektomi: Rahmin alınması işlemidir. Serviks kanseri diğer doku ve organlara sıçramamış kadınlarda uygulanır.
Bazı histerektomi ameliyatlarında rahmi destekleyen civar bağ dokular, vajinanın üst kısmı, ovaryumlar, fallopi tüpleri, pelvik lenf bezleri gibi dokuların biri veya daha fazlası alınabilir.
6) Radyoterapi ve Kemoterapi
Çoğu serviks kanseri vakasında cerrahi müdahale ile birlikte radyoterapi de uygulanır. X ray ışınları ile kanserli hücreler öldürülür.
Serviks kanseri vücudun diğer bölgelerine de yayıldı ise kemoterapi ilaçları verilerek kanserin gerilemesi ve yok olması beklenir.
Bazı serviks kanseri vakasında radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi müdahale seçenekleri muhtelif sıra ve oranla iç içe kullanılır.
7) Ev Tedavileri
- Çiğ meyve ve sebze tüketilmeli. Pişirilmemiş gıdalarda kanserli hücrelerle savaşan enzim ve antioksidan maddeler bulunur.
- Sigara ve alkolden uzak durulmalı, egzersiz yapılmalı ve uykuya önem verilmeli. Bu sayede bağışıklık sistemi güçlenir ve kanserin ilerlemesi yavaşlar.
- Yeşil çayın içerisinde bulunan epigallokateşin-3-gallat maddesi hücre bölünmelerini ayarlar. Serviks kanserine yakalanan hücrelerin kontrolsüz büyüme ve üremelerini yavaşlatır. Zerdeçalın da benzer bir etkisi vardır.
