Siklotimi Nedir? Siklotimi Olduğumu Nasıl Anlarım?
Siklotimi ya da salınımlı rahatsızlık bipolar tip 2’ye benzer belirtiler gösteren hafif şiddetli bir duygu durum bozukluğudur. Hem siklotimi hem de bipolar bozuklukta, mani ve depresyon nöbetlerinden dolayı duygusal inişler ve çıkışlar yaşanabilir. Siklotimi, hafif şiddetli mani olarak da tanımlanan hipomani ile birlikte hafif seviyeli depresyon nöbetlerinin yaşanmasıyla tanımlanır. Belirtiler, teşhis konmadan önce iki yıl görülmelidir. Çocuklarda ise bu sürenin bir yıl olması yeterlidir. Duygu durumundaki bu değişiklikler döngüsel olarak yaşanır. İnişler ve çıkışlar arasında duygu durumunuzu kararsız hissedebilirsiniz. Bu iki hastalık arasındaki ana fark yoğunluklardan kaynaklanır. Siklotimide duygu durumunda yaşanan değişiklikler bipolar bozukluktaki kadar uç noktada değildir. Bipolar bozukluğu olan kişiler mani ve majör depresyon tanısı konulabilmesi için gerekli kriterleri taşırken siklotimisi olan kişilerde duygu durumunda yaşanan bu değişimler çok daha hafiftir. Tedavi edilmezse siklotimi, bipolar bozukluğun ortaya çıkma riskini artırır. Bu hastalık genellikle ergenlik çağında gelişir. Hastalığı olan kişiler, başkalarına göre huysuz ya da zor biri olarak tanımlansalar da genellikle hayatlarına normal bir şekilde devam edebilirler. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’na göre siklotimi majör depresyonun, maninin ya da karma nöbetlerin tüm kriterlerini taşımadığından bipolar bozukluktan ayrılır. Ancak, siklotimisi olan bazı kişilerde bipolar tip 1 veya bipolar tip 2 hastalığı gelişebilir.
Siklotimi Kısaca
Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
- Dikkat
- Normal
Endişelenmeli miyim?
Bu hastalığı olan kişiler, belirtileri çok şiddetli olmadığından genellikle tedavi aramazlar. Siklotimisi olan kişiler nadiren çok üretken olabilirler.
Neye Dikkat Etmeliyim?
Siklotimi, hayat boyu tedavi gerektiren bir sağlık sorunudur. Hastalığın remisyona girdiği dönemlerde bile ilaçlarınızı kullanmayı bırakırsanız belirtileriniz tekrar ortaya çıkacaktır.
Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Siklotimi için Psikiyatri (Ruh Sağlığı ve Hastalıkları) bölümüne gidilir.
Siklotiminin Belirtileri
Siklotimisi olan kişiler genellikle birkaç gün süren hafif mani nöbetlerinin takip ettiği düşük seviyeli ve birkaç hafta süren depresyon nöbetleri yaşayabilirler.
Depresif Belirtiler
Manik Belirtiler
Siklotimi Nasıl Teşhis Edilir?
Araştırmacılar, siklotiminin nedenini veya siklotimiyi tetikleyen durumları tam olarak bilmemektedir. Ancak bu hastalık ailede görülmektedir.
Siklotimiyi normal bir keyifsizlikten ayırt edebilmek için doktorunuz belirtilerinizi şu kriterlerle kıyaslayacaktır:
- Sürekli olarak duygu durumunda yükselmeler (hipomani) ve en az 2 yıl boyunca depresyon (çocuklarda ve ergenlerde 1 yıl)
- Duygu durumunun sabit olduğu durumların iki aydan az sürmesi
- İş, okul gibi bulunduğunuz sosyal ortamları etkileyen belirtiler
- Bipolar bozukluğun, majör depresyonun veya diğer ruh sağlığı hastalıklarının belirtilerine uyulmaması
- Madde kullanımı ya da diğer sağlık sorunlarının neden olmadığı belirtiler
Doktorunuz belirtilerinizi ve sağlık geçmişinizi soracaktır. Muayeneniz sırasında madde ve alkol kullanımınızla ilgili sorular da sorulabilir. Laboratuvar testleri, belirtilerinize neden olan diğer sağlık sorunlarını elemek için yapılabilir.
Siklotiminin Tedavisi
Siklotimi, bipolar bozukluğun ortaya çıkmasına neden olabileceğinden uygun tedavinin alınması son derece önemlidir. Alkol ve madde kullanımı da belirtilerinizi artırabilir.
Siklotiminin tedavisinde kullanılan temel ilaçlar:
- Lityum gibi duygu durumunu sabitleyici ilaçlar
- Divalproeks sodyum ve valproik asit de dâhil olmak üzere antikonvülsan olarak da bilinen antiepileptik ilaçlar
- Antiepileptik ilaçlara tepki vermeyen hastalarda Olanzapin (Zyprexa), ketiapin (Seroquel) ve risperidon (Risperdal) gibi atipik antipsikoz ilaçlar
- Benzodiazepin gibi antianksiyete ilaçları
- Tek başına kullanıldıklarında zararlı mani nöbetlerine neden olabilecek duygu durum stabilazörlerle birlikte antidepresanlar
Psikoterapi, siklotiminin tedavisinde son derece önemlidir. Siklotiminin tedavisinde bilişsel davranış tedavisi ve sağlık terapisi siklotimide kullanılan iki ana psikoterapi türüdür.
Bilişsel davranış terapisi olumsuz ve sağlıksız inanışların ve davranışların olumlu ve sağlıklı olanlarla değiştirilmesine odaklanır. Bu durum, stresin kontrol altına alınmasını ve stresle baş etme tekniklerinin geliştirilmesine de yardımcı olur.
Sağlık terapisi, belirli psikolojik belirtileri düzeltmek yerine hayatın genel kalitesinin artırılmasına odaklanır. Yakın zamanda yapılan bir çalışmada bilişsel davranış terapisinin ve sağlık terapisinin bir arada kullanılmasının siklotimi hastalarının hayatlarında önemli katkılar sağladığı ortaya çıkmıştır.
Hastaların faydalanabileceği diğer terapi türleri arasında konuşma terapisi, aile terapisi ve grup terapisi bulunmaktadır.
Siklotiminin İlerleyişi
Siklotimiyi tamamen tedavi eden bir yöntem yoktur. Tedavi, belirtilerin kontrol altına alınmasını kapsar. Doktorunuz ilaç ve terapinin bir arada kullanıldığı bir tedavi planı oluşturmanıza yardımcı olacaktır.
Kaynak: Healthline
Yorumlar (0)