Sınır Kişilik Bozukluğu Nedir?

⇒Araştırmacılar hala BPD’nin kesin nedenini öğrenmeye çalışıyor. Genetik, çevresel faktörler ve serotonin anormallikleri dahil, hastalığa birden fazla faktör katkıda bulunabilir.

1.Genetik

BPD’na genetik bir durum olabilir. Kişilik Bozuklukları Dergisi’nde yayınlanan ikizler üzerine yapılan bir BPD araştırması, hastalığın önemli bir genetik bileşeni olduğunu göstermektedir.

2.Çevresel faktörler

Kararsız, küfürlü veya ihmal edici bir ortamda yetişmek BPD geliştirme riskinizi artırabilir.

3.Serotonin anomalileri

Serotonin, ruh halini düzenlemeye yardımcı olan bir hormondur. Serotonin üretimindeki anormallikler sizi BPD’ye duyarlı hale getirebilir.

Aşağıdaki durumlarda BPD geliştirme riski altında olabilirsiniz:

• Ailenizde BPD olan birisi varsa
• Duygusal olarak dengesiz veya savunmasız hissediyorsanız
• Ailenizdekiler çocukken sizke karşı itici davrandıysa
• Çocukken duygusal olarak istismara uğradıysanız

⇒Amerikan Psikiyatri Birliği Teşhis ve İstatistiksel Zihinsel Bozukluk El Kitabı’na (DSM) göre, aşağıdaki kriterler BPD’nun tüm belirti ve bulgularıdır.

• Gerçek ya da hayali bir şekilde terk edilmekten kaçınmaya çalışıyorsunuz.
• Kararsız bir ilişki düzeniniz var. İlişkilerinizde başkalarını idealize etmek ve devalüe etmek arasında geçiş yapabilirsiniz.
• Kararsız bir öz imajınız veya öz kimliğiniz var.
• Hayatınızın en az iki alanında kendine zarar verebilecek şekilde dürtüsel davranıyorsunuz. Örneğin, çok fazla para harcayabilir veya madde bağımlılığı sahibi olabilirsiniz.
• İntihara kalkışma ya da kendi kendine yaralama davranışı gibi bir geçmişiniz var.
• Sık sık ruh hali değişimleriniz olur. Genellikle birkaç saat sürer, ancak birkaç gün veya daha fazla sürebilir.
• Ciddi ve uzun vadeli boşluk hissi
• Öfkenizi kontrol etmekte zorlanıyorsunuz veya sebepsiz yere çok kızıyorsunuz. Her zaman kızgın hissedebilir, öfkenizi sık sık gösterebilir veya sık sık fiziksel kavgalarla karşılaşabilirsiniz.
• Strese bağlı paranoya dönemleri geçiriyor veya ciddi dağılım yaşıyorsunuz. Dağılma, zihninizin duygularınızdan veya bedeninizden kopuk olduğunu hissettiğinizde ortaya çıkar.

⇒BPD tanısı alabilmek için DSM’nin resmi kriterlerinden en az beşini karşılamalısınız.

⇒Doktorunuz BPD’nuz olabileceğini düşünüyorsa, muhtemelen sizi bir zihinsel sağlık uzmanına yönlendirecektir. Teşhis yapabilirler. Size sorular sorarlar ve duygusal ve davranışsal tarihinizi analiz ederler.

⇒Ruh sağlığı uzmanınız, psikoterapi, ilaç tedavisi veya hastaneye yatış dahil olmak üzere BPD için bir veya daha fazla tedavi önerebilir.

1.Psikoterapi

• BPD’nun ana tedavisi psikoterapidir. Akıl sağlığı uzmanınız aşağıdaki türlerden birini önerebilir: bilişsel davranışçı terapi (CBT), diyalektik davranış terapisi (DBT) ve şema odaklı terapi.
• CBT sağlıksız inançları, davranışları ve kendiniz ya da başkaları hakkında sahip olabileceğiniz yanlış algıları belirlemenize ve değiştirmenize yardımcı olur. Size kızgın, güvensiz, endişeli veya intihar edecekmişsiniz gibi hissettiğinizde tepki vermenin sağlıklı yollarını öğretir.
• DBT, inançlarınızı ve davranışlarınızı nasıl tanıyacağınızı, farkında olacağınızı ve kabul edeceğinizi öğretir. Ayrıca bu davranışlara sağlıklı tepkiler de öğrenirsiniz.
• Şema odaklı terapi kendinizi ve dünyayı daha olumlu görmenize yardımcı olur.

2.İlaç

İlaç tedavisi, BPD’yi tedavi etmez, ancak semptomları hafifletebilir. Doktorunuz psikoterapi tedavisine ek olarak ilaç da verebilir. Örneğin, reçete edebilirler:

• Depresyon tedavisinde antidepresanlar
• Agresif semptomları tedavi etmek için antipsikotikler
• Kaygıyı gidermek için antianksiyete ilaçları

3.Hastaneye yatma

Belirtileriniz şiddetliyse doktorunuz geçici olarak tedavi için hastanede kalmanızı önerebilir. Ayrıca intihar davranışı, intihar düşünceleri veya kendinize veya başkalarına zarar vermeyi düşünmek için hastaneye yatırılabilir.

4.Alternatif terapi

Omega-3 yağ asitleri, BPD’si olan kişilerde depresyon ve saldırganlık semptomlarını hafifletebilir. Omega-3 yağ asitlerinin faydalarını doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

BPD bazı bozuklukları tetikleme riski taşıyabilir, örneğin:

• Depresyon
• Anksiyete bozuklukları
• Yeme bozuklukları
• Bipolar bozukluk
• Madde bağımlılığı

BPD belirtileriniz ayrıca aşağıdaki riskleri artırabilir:

• İş problemleri
• İlişki sorunları
• İstismara uğramış veya istismara uğramış olarak kötü niyetli bir ilişki içinde olma
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
• Kendine zarar verme
• İntihar
• Motorlu taşıt kazası yaşama
• Fiziksel kavgaya girme
• Şiddet içeren suçların kurbanı olma

⇒BPD olan insanlar için tahmin farklıdır. BPD’nuzla ilişkili yaşam boyu zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Bazen intihar düşünceleri veya kendine zarar verme davranışlarıyla mücadele edebilirsiniz. Doktorunuzun önerdiği tedavi planını takip etmek önemlidir. Belirtilerinizin şiddetini azaltabilir ve güvenli ve tatmin edici bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir.

Kaynak: Healthline