Taşikardi kalbin normalden hızlı atmasıdır. Farklı birçok etkenden kaynaklanabildiği için çoğu vakanın nedeni tam olarak tespit edilemiyor. Çoğu vaka yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavileri veya cerrahi önlemlerle tamamen iyileştirilebilmektedir.
Taşikardi Belirtileri
Yetişkin bir insanın kalbinin dakikada 100’den fazla atmasına taşikardi denmektedir. Bu sayının alt sınırı yaş aralığına göre şu şekilde değişmektedir:
- Bebeklerde: 150
- Çocuklarda: 130
- Ergenlerde: 119
Profesyonel sporcuların normal nabızları diğer insanlara göre daha düşük olduğu için, onlardaki taşikardi sınırı 100’den daha düşük olabilir.
Taşikardi aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Aniden halsiz düşmek
- Çarpıntı, göğüs ağrısı
- Denge kaybı, baygınlık geçirme
Taşikardi atakları saniyeler içerisinde kaybolabilir veya nadiren günlerce sürebilir de. Sık tekrar edebilir veya yılda sadece iki kez ortaya çıkabilir.
Taşikardi Neden Olur?
1) Stres
Yoğun stres ve kaygı bozukluğu yaşamak taşikardiye yol açabilir. Aşağıdaki etkenler de taşikardiyi tetikleyebilir:
- Yoğun üzüntü vb. duygusal gerginlikler
- Astım ilaçları, bitkisel takviyeler ve bazı soğuk algınlığı ilaçları
- Çok fazla alkol veya kafeinli içecek tüketmek (kahve gibi)
- Yorgunluk
- Sigara ve diğer tütün mamullerini kullanmak
2) Kalp Hastalıkları
Kalp kaslarına yeterince kan dolaşımı sağlanamaması taşikardiye yol açabilir. Aşağıdaki etkenler bu duruma zemin hazırlayabilir:
- Koroner kalp rahatsızlıkları
- Kalp kapakçığı hastalıkları
- Kalp yetmezliği
- Kardiyomiyopati (kalp kası hastalıkları)
- Kalbi etkileyen iltihaplı hastalıklar veya nadiren tümörler
3) Elektrolit Dengesizlikleri
Elektrolitler kalbin hücre zarları arasındaki voltaj farkının korunmasına ve elektrik sinyali üretilerek nabzın sağlanmasında büyük rol üstlenir. Aşağıda sıraladığımız elektrolitlerdeki yetersizlik veya fazlalıklar taşikardi ile sonuçlanabilir:
- Kalsiyum
- Klorit
- Magnezyum
- Fosfat
- Potasyum
- Sodyum
Bu elektrolitlerin vücuttaki miktarları idrar ve kan tahlilleri ile saptanabilmektedir. Elektrolit dengesizliklerine aşağıdaki etkenler yol açabilmektedir:
- Tiroit bezi sorunları
- Su kaybı
- Addison hastalığı
- Sindirim ve emilim sorunları
- Kemik kırılmaları
- Böbrek hastalıkları
- Aşırı miktarda gıda takviyesi kullanmak
- D vitamini yetmezliği
- Heparin, antiasit, idrar söktürücüler, siklosporin, bazı antibiyotikler ve diğer birçok ilacın kullanımı
4) Risk Faktörleri
Aşağıdaki etkenler ilerleyen zamanlarda taşikardinin ortaya çıkmasına neden olabilir:
- Kalp krizi
- Kalp yetmezliği
- Yüksek tansiyon
- Doğuştan gelen bazı kalp sorunları
- Kalp ameliyatı geçirmek
5) Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenler de taşikardiye yol açabilir:
- Kalp ritim bozukluklarının tedavisi için kullanılan bazı ilaçlar
- Kan kaybı, kansızlık
- Yüksek ateş
- Kronik akciğer hastalıkları
- Uyuşturucu madde kullanımı
- Oksijen azlığı
- Vücudun asit-baz dengesinin bozulması
Taşikardi Tedavisi
1) Vagal Hareketleri
Vücudumuzda kalp atışlarımızı doğal yoldan yavaşlatan vagus adlı bir sinir vardır (onuncu sinir). Vagal manevraları adı verilen hareketler bu sinirin işlevini teşvik eder. Her üç taşikardi vakasının birini iyileştirmektedir.
Aşağıdakileri uygulayın:
- Nefesinizi tutun, ağzınızı ve burnunuzu elinizle kapatın. Alaturka tuvalete oturur gibi oturun, nefesinizi vermeye zorlayın (valsalva manevrası)
- Öğürün (kusmaya çalışın)
- Öksürün
- Yüzünüzü buzlu suya sokun.
Karotis sinüs masajı adlı bir vagal manevrası da vardır. Ancak bu hareket acil müdahale imkanı tanıyan aletlerin eşliğinde, bir sağlık uzmanı tarafından uygulanmalıdır.
2) İlaç Tedavisi
Vagal manevralarının yetersiz kaldığı hastalara damar yolundan adenozin isimli ilacın verilmesi gerekebilir. Bu ilaç kalpteki anormal elektrik sinyallerini bloke eder. Astım vb. nedenlerle adenozin verilemeyen hastalara verapamil de enjekte edilebilir.
Sonraki ataklardan korunmak için aşağıdaki ilaçlar hap şeklinde yazılabilir:
- Digoksin
- Verapamil
- Beta blokerler
3) Kardiyoversiyon
Üstteki iki tedavinin sonuçsuz kaldığı vakalarda hastanın göğsüne bir defibrilatör ile elektrik akımı verilebilir.
- Bu şok akım kalbin normal ritmini yakalamasını sağlayacaktır.
- İşlem çoğu zaman genel anestezi altında uygulanır.
- Hasta genellikle aynı gün taburcu edilir.
4) Kahveyi Azaltın
Taşikardiden korunmak için kahveyi ve diğer kafeinli içecekleri sınırlandırın. Ayrıca;
- Alkol kullanımını sınırlandırın veya tamamen bırakın
- Sigarayı bırakın
- Yeterince dinlendiğinizden emin olun
- Stresten korunmak için yaşam tarzınızı değiştirin
5) Kateter Ablasyon
Taşikardi ile sık karşılaşan hastalara kateter ablasyon adı verilen bir müdahale önerilir. Operasyon esnasında kalbin bazı çok küçük kısımları yakılır. Bu sayede kalbin elektrik sistemi dengeye kavuşur.
- Kateter ablasyon yapılan taşikardi hastalarının 95%’i iyileşmektedir.
- Güvenli bir yöntemdir.
- Hasta operasyon esnasında uyanıktır ancak yatıştırıcı verilebilir.
İşlemlerin 1%’inden daha azında kalbin elektrik sistemi hasar görmektedir. Bu kişilerin operasyon sonrasında kalp pili kullanması gerekebilmektedir. Cerrahınızla riskleri konuşunuz.
