Testis torsiyonu testise kan taşıyan kordonun tehlikeli şekilde bükülmesi sonucu ortaya çıkar. Acil tıbbi müdahale gerektirir, aksi takdirde testislerin birinin alınması zorunlu hale gelebilir.
Testis Torsiyonu Belirtileri
Testis torsiyonu bir testiste çok şiddetli ağrıya neden olur. Aşağıdaki belirtilerin de bazıları görülebilir:
- Erbezi torbasının bir tarafında şişme
- Bulantı veya kusma
- Baş dönmesi, sersemlik
- Menide kan
- Testiste yumru gelişimi
Testis Torsiyonu Neden Olur?
Testisleri vücuda bağlayan ve testislere kan gitmesini sağlayan spermatik kordon isimli bir yapı vardır. Testis torsiyonu, spermatik kordonun bükülmesi sonucunda testislere giden kan akışının kesilmesi durumudur.
Testis torsiyonu ağır bir egzersiz sonrasında, uyurken veya kasıklara alınan bir darbe sonucu ortaya çıkabilir. Çoğu vakanın nedeni tespit edilememektedir. Ancak aşağıdaki etkenler testis torsiyonu riskini artırır:
1) Bağ Zayıflığı
Kimi erkeklerde doğuştan gelen anatomik faktörlerin etkisi ile testisler daha zayıf bir konumda kalmaktadır. Testislerin sadece spermatik kordona bağlı olması ve spermatik kordon zayıflığı gibi hususlar testis torsiyonuna zemin hazırlayabilir.
2) Soğuk Hava
Spermler vücut sıcaklığından daha düşük bir sıcaklıkta hayatta kalabilir. Bu yüzden sıcak ortamdaki bir erkeğin erbezi torbası ve spermatik kordonu gevşer, testisleri vücuttan uzaklaştırır. Ancak kişi erbezi torbası gevşemiş halde iken birden soğuk havaya maruz kalır da spermatik kordonu kasılarak bükülürse testis torsiyonu ortaya çıkabilir.
3) Diğer Risk Faktörleri
- Testis torsiyonunun en sık görüldüğü yaşlar 10-25 arasıdır.
- Cerrahi müdahale yapılmamış bir testis torsiyonu vakasının tekrar etme olasılığı yüksektir. Bu kişilerde sağlıklı olan testiste de testis torsiyonu riski daha yüksektir.
Bazı erkeklerde kısmi testis torsiyonu söz konusu olabilir. Bu durumlarda aniden ortaya çıkan testis ağrısı daha az olur, bir süre sonra ağrı yine aniden kesilir. Bu vakaların tam testis torsiyonuna dönmesi riski büyüktür, yine cerrahi müdahale önerilir.
Testis Torsiyonu Tedavisi
Testis torsiyonu acil cerrahi müdahale gerektiren bir sağlık sorunudur. Bazı nadir vakalarda bir ürolog ellerini kullanarak bükülmeyi yok edebilir ancak çoğu zaman cerrahi müdahale kaçınılmaz olmaktadır.
1) Hastane Öncesi
Testis torsiyonu kalıcı hasar bırakmadan önce hastanın 6-8 saati vardır. Bu süre içerisinde hastaneye gidilmesi gerekir. Hastaneye gidene kadar aşağıdaki tedaviler yardımcı olabilir:
- Apirin, asetaminofen, ibuprofen veya naproksen sodyum gibi ağrı kesiciler alabilirsiniz.
- Testisin çevresine bir havlu sarın, sabitlenmesini sağlayın. Ağrıyı azaltacaktır.
- Olabildiğince hareketsiz kalın.
- İçecek tüketimini kısıtlayın, idrar yapmak ağrılı olabilir.
2) Testis Torsiyonu Ameliyatı
Ameliyatın amacı testisi kurtarmaktır. Erbezi torbasına ufak bir kesi açılır, spermatik kordon düzeltilir. Testis yerine yerleştirilir, birkaç dikişle erbezi torbasına bağlanarak yeri sağlamlaştırılır. Bu işleme orşiopeksi denmektedir.
- Kan desteği alamayan testis hasar gördü ise orşiektomi adı verilen ameliyatla bir testisin alınması gerekebilir. Ancak ilk altı saat içerisinde doktora gelmiş olan çoğu hastanın testisi kurtarılabilmektedir.
- Olası bir testis torsiyonundan korunmak için sağlıklı olan testise de orşiopeksi uygulanabilir.
- Hastanın testisi alınmak durumunda kalınırsa, yerine protez bir testis yerleştirilebilir. Bu işlem ilk cerrahi müdahalenin yarası kapandıktan sonra uygulanacaktır.
3) Ameliyat Sonrasında Dikkat Edilmesi Gereken Konular
- Birkaç gün yatakta istirahat edilmelidir.
- Kişi birkaç hafta boyunca spor yapmamalı, ağır egzersizden kaçınmalıdır.
- Kişi dört – altı hafta süre ile cinsel ilişkiye girmemeli, mastürbasyon yapmamalıdır.
- Ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Erbezi torbasının şişmemesi için buz uygulanabilir.
