Tip 2 Diyabet ve Böbrek Hastalıkları (Diyabetik Nefropati)

Nefropati ya da böbrek hastalığı diyabeti olan kişiler arasında görülen en ciddi komplikasyondur. Amerika’da böbrek yetmezliğine neden olan başlıca sebeptir. Ulusal Böbrek Derneği’ne göre 465,000 Amerikalı diyalize bağlı bir şekilde böbrek hastalığının son aşamasını yaşamaktadır. Nefropati bu durumun öncül ve uyarıcı belirtilerinden olup, tip 2 diyabetle ilişkilendirilen diğer hastalıklarla benzerlik göstermektedir. Böbreklerde nefropatiden dolayı hasarın oluşması belirtiler ortaya çıkmadan uzun zaman önce gerçekleşmiş olabilir. Ulusal Diyabet Derneği Eğitim Programı’nın eski başkanı olan Dr. Charles M. Clark, “Tip 2 diyabeti olan bir kişi, hastalık teşhisi konulmadan 9 – 12 yıl yaşayabilir. Bu yıllarda zararlı pek çok değişim gerçekleşir ve teşhis konana kadar hastaların %5’i ile 10’u arasında böbrek hasarı oluşur,” diye belirtiyor.

Diyabetik Nefropati Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Nefropati böbrek yetmezliğine neden olan ciddi bir rahatsızlıktır.

Neye Dikkat Etmeliyim?

Şeker hastalığınız var ise böbrek fonksiyonlarınızı yıllık kontrol ettirmelisiniz. Erken teşhis böbrek sağlığınız için önemlidir.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Diyabete bağlı böbrek rahatsızlıkları için İç Hastalıkları (Dahiliye), Nefroloji (Böbrek Hastalıkları) bölümlerine gidilir.

Nefropatinin Belirtileri

Genellikle böbrek hastalıklarının belirtileri, böbrekler düzgün bir şekilde işlemez hâle gelene kadar fark edilemez.

Böbreklerinizin risk altında olduğunu gösteren belirtiler:

Ödem
Ayakların, ayak bileklerinin ve bacakların şişmesi
İştahın azalması
Çoğu zaman yorgun ve zayıf hissetmek
Sürekli baş ağrısı yaşamak
Mide ekşimesi
Bulantı
Kusma
İnsomnia (Uyuyamama hastalığı)
Odaklanmada zorlanma

Diyabetik Nefropati için Risk Faktörleri

Böbrek hastalıklarına erken teşhis konması sağlığın korunması için gereklidir. Tip 2 diyabetiniz ya da diyabet için risk faktörü oluşturduğunu bildiğiniz başka rahatsızlıklarınız varsa böbrekleriniz aşırı çalışıyor olabilir. Bu nedenle böbreklerinizin fonksiyonlarını yıllık olarak test ettirmelisiniz.

Diyabetin dışında böbrek hastalığına neden olacak başka risk faktörleri de bulunur:

Şu kişilerde böbrek hastalığı görülme olasılığı daha fazladır:

Diyabetik Nefropatinin Nedenleri

→Böbrek hastalıklarının tek bir nedeni yoktur. Uzmanlar, böbrek hastalıklarının ortaya çıkmasının yıllarca kontrol altına alınamayan kan şekeriyle ilgisi olduğunu düşünmektedirler. Genetik yatkınlık gibi diğer faktörler de bu konuda önemli rol oynamaktadır.

→Böbrekler vücudun kanı filtreleme sistemidir. Her biri yüzbinlerce nefrondan yapılmıştır ve kandaki atığı temizlerler. Zamanla, özellikle kişide tip 2 diyabet olduğunda böbrekler sürekli kandaki fazla şekeri ayırmaya çalıştığından aşırı fazla çalışırlar. Nefronlar iltihaplanabilir ya da yaralanabilir. Bir süre sonra o kadar etkili çalışamaz hâle gelirler.

→En sonunda nefronlar vücuttaki kanı tam olarak filtreleyemezler. Protein gibi normalde kandan atılan maddeler idrara geçer. Bu istenmeyen proteinin çoğunu albümin oluşturur. Vücudunuzdaki albümin seviyesine idrar tahliliyle bakılabilir. Bu test, böbreklerinizin nasıl çalıştığına bakmak için yapılabilir.

→İdrarda az miktarda albümin olmasına mikroalbüminüri denilir. İdrarda çok miktarda albümin bulunduğunda bu duruma makroalbüminüri denir. Böbrek yetmezliğinin yaratacağı tehlike makroalbüminüride daha fazladır ve son evre böbrek hastalığı riski bulunur. Son evre böbrek hastalığının tedavisi diyalizi ya da kanın makineyle filtrelenip vücuda geri pompalanmasını gerektirir.

Diyabetik Nefropatinin Önlenmesi

Diyabetik nefropati şu şekilde önlenebilir:

1 Diyet

Böbrek hastalıklarını önlemenin en iyi yolu beslenme düzeninize dikkat etmenizdir.

Diyabeti olan ve kısmi böbrek rahatsızlığı olan kişilerin şu konulara özellikle hassasiyet göstermesi gerekir:

Kan şekerinin sağlıklı seviyede olması
Kandaki kolesterol seviyeleri
Kan yağı seviyeleri

Tansiyonun 130/80’den az olması da çok önemlidir. Hafif bir böbrek rahatsızlığınız varsa bile yüksek tansiyon bu hastalığı daha da kötüleştirecektir.

Tansiyonu düşürmek için şunlara dikkat edin:

Az tuzlu yiyin.
Yemeklere tuz eklemeyin.
Kiloluysanız kilo verin.
Alkolden uzak durun.

Doktorunuz az yağlı, az protein içeren bir diyet yapmanızı tavsiye edebilir.

2 Egzersiz

Doktorunuzun tavsiyelerine bağlı kalarak günlük egzersiz yapmanız bir gereklilik olabilir.

3 İlaçlar

Yüksek tansiyonu olan tip 2 diyabet hastası pek çok insan kalp hastalıklarını tedavi etmek için kaptopril ve enalapril anjiotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri kullanmaktadırlar. Bu ilaçların böbrek hastalıklarını yavaşlattığı bilinmektedir. Doktorlar yaygın bir şekilde anjiotensin reseptör blokerlerini de reçete etmektedirler.

4 Sigarayı Bırakın

Sigara içiyorsanız bir an önce bırakmalısınız. Amerikan Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir makale, sigara içmekle böbrek hastalıklarının oluşması arasında bir bağlantı olduğunu belirtmektedir.

Kaynak: Healthline