Tip 2 Diyabet ve Mide Tembelliği

⇒Gastroparezi, yani mide tembelliği midede yiyeceklerin gereğinden fazla durması sonucunda ortaya çıkan bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Bu durum, yiyecekleri sindirim sisteminde hareket ettiren sinirlerin hasar görmesi ve buna bağlı olarak kasların düzgün bir şekilde çalışmamasıyla görülür. Bunun sonucunda ise sindirilmeyen yiyecekler midede kalır. Bu rahatsızlık özellikle kan şekeri yüksek olan kişilerde zamanla gelişip, ilerler.

Gastroparezinin belirtileri:

• Mide ekşimesi
• Bulantı
• Sindirilemeyen yiyecekleri kusmak
• Küçük bir porsiyon yedikten sonra bile tok hissetmek
• Kilo vermek
• Şişkinlik
• İştah kaybı
• Kan şekerini dengede tutmanın zorlaşması
• Mide spazmları
• Reflü

⇒Gastroparezi belirtileri, beyinden sindirim sistemi de dâhil olmak üzere iç organlara gelen bir sinir olan onuncu kafa sinirindeki hasarın boyutuna bağlı olarak küçük ya da çok ciddi olabilir. Belirtiler herhangi bir zamanda alevlenebilir ama daha yaygın olarak sindirimi zor olan lif içeriği yüksek ya da yağlı yiyecekler yendikten sonra görülür.

⇒Diyabet gören kadınlarda gastroparezi görülme riski daha yüksektir. Daha önceden geçirilen karın ameliyatları ve yeme bozuklukları bu hastalığın oluşma riskini artırabilir.

Diyabet dışındaki hastalıklar ve rahatsızlıklar da gastropareziye neden olabilir. Bu duruma neden olabilecek diğer rahatsızlıklar:

• Viral enfeksiyonlar
• Reflü hastalığı
• Düz kas hastalıkları

Gastroparezi belirtilerine neden olan diğer hastalıklar:

• Parkinson hastalığı
• Kronik pankreas yangısı
• Kistik fibröz
• Böbrek hastalığı
• Turner sendromu

Bazen belirtilerin nedeni detaylı testler yapılmasına rağmen bulunamaz.

⇒Gastroparezi rahatsızlığı olan kişilerin onuncu kafa sinirlerinde hasar bulunur. Bu sinir fonksiyonundaki bozukluklar, yiyeceklerin midede karıştırılmasının yavaşlaması veya durması için gerekli olduğundan sindirimle ilişkilendirilir. Gastroparezi teşhisi koymak güçtür ve genellikle bu hastalık teşhis edilemez. Gastroparezinin tip 1 diyabeti olanlarda görülme oranı %27 ile 58 arasındayken, tip 2 diyabeti olan kişilerde bu oran %30’dur.

⇒Gastroparezi, kan şekeri sürekli yüksek olan ve uzun zaman boyunca kontrol altına alınamayan kişilerde daha yaygın olarak görülür. Kan şekerinin uzun süre yüksek olması tüm vücutta sinir hasarına neden olur. Kan şekerinin kronik olarak yüksek olması onuncu kafa siniri ve sindirim sistemindeki diğer sinirler de dâhil olmak üzere vücuttaki sinirlere ve organlara besin ve oksijen sağlayan sinirlerde hasara neden olur. Özellikle sindirimi ilgilendiren bu sinirlerde hasarın oluşması gastropareziye neden olur.

⇒Gastroparezi ilerleyen bir hastalık olduğundan ve mide ekşimesi ya da bulantı gibi bazı belirtiler başka hastalıklarda da yaygın olarak görüldüğünden bu hastalığın olduğu anlaşılamayabilir.

• Yiyecekler normal olarak sindirilmediğinde midede uzun süre kalarak tokluk hissine ve şişkinliğe neden olabilir. Sindirilemeyen yiyecekler, bezoar denen katı maddeler oluşturarak bulantıya, kusmaya ya da ince bağırsaklarda tıkanıklığa neden olabilir.
• Gastroparezi, sindirimi geciktirerek kan şekeri kontrolünü güçleştirdiğinden diyabeti olan kişiler için daha büyük sorunlara neden olmaktadır. Bu hastalık, sindirim sürecinin zor ilerlemesine neden olduğundan glikoz değerlerinde dalgalanmalara neden olmaktadır. Kan şekeriniz sürekli olarak değişiyorsa bu durumu yaşadığınız diğer belirtilerle birlikte doktorunuza anlatmalısınız.
• Gastroparezi kronik bir rahatsızlık olup bu hastalığa sahip olmak kişi için oldukça bunaltı olacaktır. Beslenme düzeninde değişiklikler yapmak ve kan şekeri kontrolünü sağlamak özellikle hasta gibi hissedip mide bulantısı ve kusma yaşandığında daha yorucu olur. Gastroparezisi olan kişiler kendilerini bunalmış ve depresif hissedebilirler.

⇒Gastroparezisi olan kişilerin sindirimi güç, lif oranı yüksek ve yağlı yiyeceklerden uzak durması gerekir. Bu yiyecekler arasında şunlar bulunur:

• Çiğ yiyecekler
• Brokoli gibi lif oranı yüksek sebze ve meyveler
• Tam yağlı süt ve dondurma gibi yağ oranı yüksek süt ürünleri
• Gazlı içecekler

⇒Doktorlar gün içerisinde küçük porsiyonlar tüketmeyi ve gerekli olduğunda yiyeceklerin püre haline getirilerek tüketilmesini önermektedir. Özellikle kusma varsa vücudunuzu susuz bırakmamaya çalışmanız önemlidir.

⇒Doktorunuz gerekli olduğu zamanlarda insülin dozunuzu ayarlayacaktır. Doktorunuz şunları uygulamanızı da önerebilir:

• Aldığınız insülin miktarını ve türünü daha sık değiştirin.
• İnsülini yemeklerden önce değil sonra kullanın.
• Kan şekeri seviyenizi yemek yedikten sonra kontrol edin ve gerekli olduğu durumlarda insülin kullanın.

⇒Doktorunuz, insülini ne zaman ve nasıl kullanmanız gerektiği konusunda size daha detaylı bilgilendirmeler yapacaktır.

⇒Gastroparezinin ciddi olarak görüldüğü durumlarda mideye yapılacak elektrik uyarımı uygulanabilecek tedaviler arasındadır. Bu işlem sırasında cihaz ameliyatla karın bölgesine yerleştirilir ve sinirlerle midenizin altında bulunan düz kaslara elektrik sinyalleri gönderir. Bu durum, kusmanın ve bulantının azalmasına yardımcı olabilir.

⇒Uzun zamandır gastroparezi yaşayan kişilerde durum ciddileşirse beslenme için tüpler ve sıvı gıdalar kullanılabilir.

⇒Gastroparezinin tedavisi yoktur ve hastalık kroniktir. Ancak, beslenme düzeninde yapılacak değişikliklerle hastalık başarılı bir şekilde kontrol altına alınabilir. Bazı değişiklikler yapmanız gerekse de sağlıklı ve sizi tatmin edecek bir hayat yaşayabilirsiniz.

Kaynak: Healthline