Tırnak mantarı büyük bir endişe gerektirmese de tedavisi uzun süre isteyen bir hastalıktır. Ne kadar erken dönemde tedaviye başlanırsa o kadar etkili sonuçlar alınır. Bazı vakalarda altı ay boyunca tırnak mantarı kremleri kullanılması gerekebilir.
Tırnak Mantarı Belirtileri
Tırnak mantarı başlangıç aşamasındayken herhangi bir belirti göstermeyebilir. İlerledikçe aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
Tırnak renginin değişmesi: Tırnaklar beyazlaşabilir, kararabilir, sarı veya yeşile dönebilir.
Tırnağın kalınlaşması ve bükülmesi: Tırnağın yapısı ve şekli anormal bir görünüm alabilir, tırnakları kesmek zorlaşabilir.
Ağrı veya rahatsızlık: Özellikle de parmağa veya tırnağa baskı uygulandığında, ayakkabı giyerken veya yürürken ağrı olabilir.
Kırılgan veya ufalanan tırnaklar: Tırnaklar ufak parçalar halinde kopabilir veya tırnak plağı tamamen düşebilir.
Tırnak mantarının türüne bağlı olmak üzere aşağıdaki belirtiler de gözlemlenebilir:
- Tırnakların saydamlığını yitirip dalgalı bir görünüm alması
- Tırnak plağının tırnak yatağından ayrılması
- Tırnak çevresindeki dokunun iltihap kapması, tırnak yatağının kalınlaşması
- (Peynirimsi) kötü koku oluşması
Tırnak Mantarı Neden Olur?
1) Ayak Mantarı
Ayak mantarı veya kasık mantarı gibi ciltte görülen mantarlar tedavi edilmezse tırnaklara bulaşarak tırnak mantarına neden olabilir. Aşağıdaki etkenler ayak mantarına neden olabilir:
- Ayakların nemli olması
- Kirli ortamlarda veya spor salonu, soyunma odası gibi ortak kullanılan alanlarda çıplak ayakla yürümek
- Havlu, çorap, çamaşır gibi şahsi eşyaların ortak kullanımı
- Terleten ayakkabılar giymek, teri emen çoraplar giymemek
2) El ve Ayakları Çok Sık Yıkamak
El veya ayakları çok fazla yıkamak ya da suyun içerisinde uzun süre bekletmek tırnak tabanındaki koruyucu derinin aşınmasına ve mantarların tırnak içerisine girmesine neden olabilir. Bu nedenle aşçılar, temizlik görevlileri, yüzücüler daha büyük risk altındadır.
3) Tırnak Yaraları
Tırnağı fazla kesmek, tırnağın kırılması, çizilmesi gibi durumlar mantarların tırnak içine girmesi için alan açabilir.
4) Egzama
Egzama ve sedef hastalığı gibi cilt iltihapları olan kişilerin tırnak mantarına yakalanma riski daha yüksektir. Aşağıdaki kişilerin de bağışıklık sisteminin zayıflaması vb. etkenlerle tırnak mantarına yakalanma riski daha yüksektir:
- Şeker hastaları
- Kan dolaşımı zayıf olanlar
- Kemoterapi tedavisi alanlar
- Genel sağlık durumu zayıf olanlar
- AIDS hastaları
5) Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenler de tırnakta mantar riskini artırır:
- Nemli iklimlerde yaşamak
- Sigara içmek
- Tırnakların yavaş uzaması
- Çok fazla terlemek
- Tırnaklarda küçük travmalara neden olan egzersizlerin sık yapılması
Tırnak Mantarı Tedavisi
Tırnak mantarı tedavisinin olabildiğince erken yapılması çok önemlidir. Zaman geçtikçe mantarlar çoğaldığı için tedavi zorlaşır, tedavi olsa bile geri dönme riski de artar.
1) Klotrimazol Krem
Çoğu tırnak mantarı vakasında klotrimazol etken maddeli kremler kullanılır. Tırnak mantarında etkili olan ev tedavileri de vardır, ancak unutulmamalıdır ki eczaneden alacağınız mantar önleyici kremler olmadan kesin çözüme ulaşmak zor bir ihtimaldir.
- Tırnağın dezenfekte edilmesi için kremden önce kullanılması gereken losyonlar önerilebilir.
- Mantar önleyici kremlerin birkaç ay veya daha uzun süre ile günde iki defa kullanılması gerekebilir.
- Bazı vakalarda antifungal haplar da önerilebilir.
- Oje şeklinde kullanılan tırnak mantarı cilaları kullanılabilir.
Tırnak mantarının tamamen geçtiğini düşünseniz de doktorunuzun veya eczacınızın önerdiği süre boyunca kullanmaya devam edin. Çünkü iltihap geçse bile mantarların tamamı ölmemiş olabilir, bu durumda tırnak mantarı geri döner.
2) Tırnaklarınız Kuru Kalsın
Nem, mantarların çoğalması için çok elverişli bir ortam oluşturur. Nemli çoraplar ve ayakkabılar kullanıldığı sürece tırnak mantarının tedavi olması mümkün değildir.
- Olabildiğince çıplak ayakla dolaşın.
- Kapalı ayakkabılar yerine sandalet veya terlik giyin.
- Aynı çorabı bir günden fazla giymeyin. Terledikçe gün içerisinde de sık sık değiştirin.
- Çamaşır suyu ile yıkanabildiği için beyaz çorap kullanmak daha iyidir.
- Ayakkabılarınız dar olmasın. Tırnak mantarının sağlıklı tırnaklara da bulaşmasına neden olabilir. Nefes alan ayakkabılar kullanın.
Duş almak, yüzmek gibi tırnaklarınızın ıslanmasına-terlemesine neden olan her durumdan sonra ayaklarınızı, ellerinizi ve tırnaklarınızı güzelce kurulayın.
3) Tırnaklarınızı Kesin
Tırnaklarınızı 20-30 dakika kadar ılık suda bekletin. Bu uygulama tırnağı yumuşattığı için tek hamlede tırnağın tüm uzayan kısmının kesilmesini sağlayabilir. Kalınlaştığı için zor kesilen tırnaklara da iyi bir çözümdür. Mantardan dolayı şekli bozulan ve yumuşayan tüm kısımları kesin.
- Tırnaklarınızı parmaklarınızla koparmayın. Kontrolsüz olduğu için yaralanmalara neden olabilirsiniz, tırnak mantarının yayılmasına da neden olabilirsiniz.
- Tırnakları düzenli olarak kesmek arkadan gelen sağlıklı tırnağa bulaşan mantar miktarının azalmasını sağlar.
4) Elma Sirkesi Uygulayın
Elma sirkesi tırnak yüzeyinin pH’ını düşürerek (asitliğini artırarak) mantarların ölmesini sağlar. Her gece yatmadan önce tırnaklarınıza elma sirkesi uygulayın. Bu işleme altı ay boyunca her gece devam etmeniz gerekebilir.
