Tiroid kanseri olan kişilerin 90% gibi büyük bir oranda yaşam süresi kısalmamaktadır. Ama hastaların ömür boyu ilaç tedavisi alması gerekli olabilir. Tiroid kanseri kadınlarda üç kat fazla görülmektedir.
Tiroid Kanseri Belirtileri
Tiroid kanseri özellikle başlangıç seviyesindeyken herhangi bir belirti göstermeyebilir. İlerleyen dönemde aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Boyunda yumru veya şişlik: Ademelmasının hemen altında görülebilir veya yoklandığında hissedilebilir.
Lenf bezlerinin şişmesi: Tiroid kanseri lenf bezlerine yayıldığı takdirde görülebilir. Çene altında hissedilebilir.
Kısıklık, kalınlaşma gibi ses sorunları: Tiroid bezleri hançerenin hemen altında bulunur. Tiroid kanseri nedeni ile şişerse hançereye baskı yaparak bu belirtilere yol açabilir.
Yutkunma güçlüğü veya nefes darlığı: Tiroid bezi soluk ve yemek borularının üzerindedir. Baskıya maruz kaldıklarında bu belirtiler görülebilir.
Boyun veya boğaz ağrısı: Nadiren görülür.
Bu belirtilerin tiroid kanserinden değil tiroid nodülleri gibi başka hastalıklardan kaynaklanabileceği akılda tutulmalıdır.
Tiroid Kanseri Neden Olur?
Tiroid kanserinin nedeni net değildir. Ancak aşağıdaki etkenlerin tiroid kanseri riskini artırdıkları biliniyor:
1) Tiroid Hastalıkları
Aşağıdaki tiroid sorunlarının ilerleyen dönemlerde tiroid kanserine evirilme riskleri vardır:
- Tiroid Nodülü (Bez Urları): Tiroid bezi üzerindeki iyi huylu tümörlerdir.
- Guatr: Tiroid bezi şişmesi
- Tiroidit: Tiroid bezi iltihabı
Aşağıdaki etkenler bu tiroid hastalıklarına zemin hazırlayabilir:
- İyot yetmezliği; iyotlu tuz, deniz ürünleri, sebze, çilek ve süt ürünleri gibi iyot içeren gıdaların yeterince tüketilememesi
- Tiroid kistleri
- Haşimato hastalığı vb. tiroid hormonu yetmezliğine neden olan problemler
- Graves hastalığı vb. tiroid hormonu yüksekliğine neden olan problemler
- Sigara (guatra neden olabileceği düşünülüyor)
2) Radyasyon
Tiroid kanseri, başka nedenlerle radyasyon tedavisi almış olan kişilerde daha sık görülüyor. Tedaviden yıllar sonra (10-40 yıl) bile ortaya çıkabilmektedir. Çocukken radyasyon tedavisi alanlarda tiroid kanseri görülmesi riski daha da yüksektir.
3) Şeker Hastalığı
Tiroid kanseri şeker hastası olan kadınlarda olmayan kadınlara göre daha sık görülmektedir. Erkekler için böyle bir bağlantı saptanmamıştır. Aşağıdaki hastalıklar da tiroid kanseri riskini artırmaktadır:
- Familyal adenomatöz polipozis (FAP): Bağırsaklarda birçok polipin büyümesi ile karakterize olan, kalıtsal bir hastalıktır.
- Akromegali: Büyüme hormonunun çok fazla üretilmesi durumu, devleşme
- Aşırı kilolu olmak
4) Diğer Risk Faktörleri
Ailesinde tiroid kanseri olan bir kişi daha büyük risk altındadır. Aşağıdaki etkenlerin de tiroid kanseri riskini artırdığı düşünülüyor ancak bu kanı yeterli delillerle desteklenmemiştir:
- Daha önce başka bir kanser türüne yakalanmış olmak
- Hamilelik, adet görme, doğum kontrol hapı alma gibi kadınlara ve kadınların doğumsal yeteneklerine özgü durumlar
Tiroid Kanseri Tedavisi
1) Tiroid Bezinin Alınması
Hemen hemen bütün tiroid kanseri vakalarında tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının alınması gerekmektedir. Ameliyatın (tiroidektomi) kapsamı aşağıdaki verilere bakarak netleştirilir:
- Tiroid kanserinin türü
- Tümörün boyutu
- Başka dokulara sıçramış olup olmadığı
Ameliyat genel anestezi altında uygulanır. Ameliyat sonrasında hastada nadiren kalıcı ses kısıklığı oluşabilir.
2) Hormon Takviyesi
Tiroid bezinin salgıladığı hormonların beyin gelişiminden metabolizma hızının ayarlanmasına kadar birçok farklı görevi vardır. Tiroid bezi alındığı takdirde üretilemeyecek olan bu hormonların takviye edilmesi gerekir.
- Cerrahi müdahaleden sonra radyoaktif iyot tedavisi uygulanmışsa triiyodotronin tabletleri verilebilir.
- Radyoaktif iyot tedavisi tamamlandıktan sonra, çoğu hastanın her gün bir adet tiroksin tablet alması
gerekmektedir.
Hormon takviye tedavileri başladıktan sonra kilo kaybı, aşırı hareketlilik, ishal gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Geçici bir durumdur, doz ayarı yapıldıktan ve hormonlar dengelendikten sonra kaybolacaktır.
3) Radyoaktif İyot Tedavisi
Tiroidektomiden sonra radyoaktif iyot tedavisi başlatılabilir. Tedavide hastaya radyoaktif iyot içerikli hap veya sıvı verilir. İlacın içeriği kan dolaşımı ile tiroid bezi bölgesine ulaşır. Bu sayede geride kalan herhangi bir kanserli hücre varsa yok olur, kanserin geri dönmesi önlenir. Tedavi esnasında şunlara dikkat edilmelidir:
- Hormon takviyesi tedavisine ara verilmesi gerekebilir.
- Hasta iyotlu besinleri kısmalıdır. Bütün deniz ürünlerinden uzak durmalı, süt ürünlerini kısmalıdır. Öksürük ilacı, deniz tuzu ve iyotlu tuz tüketmemelidir.
- Et, meyve, sebze, makarna ve pirince ağırlık verilebilir.
Hamilelere veya hamilelik şüphesi olanlara bu tedavi uygulanamaz. Bu durumda ameliyatın ertelenmesi gerekir.
4) Radyasyon Tedavisi Ve Kemoterapi
Tiroid kanserinde dışarıdan gönderilen radyoaktif ışınlar da kullanılabilir. Daha çok ilerlemiş veya yayılmacı (kötücül) kanserlerde kullanılır. Yine bu tür tiroid kanserlerinde kanserli hücreleri öldürmek için güçlü ilaçların kullanıldığı kemoterapi tedavisi uygulanabilir. Kemoterapi tiroid kanseri tedavisinde genellikle başarılı sonuç vermemektedir ancak kanserin yayılmasını önleyebilir.
