Tiroid Kanseri: Endişe Etmenize Gerek Yok

Tiroid kanseri özellikle başlangıç seviyesindeyken herhangi bir belirti göstermeyebilir. İlerleyen dönemde aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

Boyunda yumru veya şişlik: Ademelmasının hemen altında görülebilir veya yoklandığında hissedilebilir.

Lenf bezlerinin şişmesi: Tiroid kanseri lenf bezlerine yayıldığı takdirde görülebilir. Çene altında hissedilebilir.

Kısıklık, kalınlaşma gibi ses sorunları: Tiroid bezleri hançerenin hemen altında bulunur. Tiroid kanseri nedeni ile şişerse hançereye baskı yaparak bu belirtilere yol açabilir.

Yutkunma güçlüğü veya nefes darlığı: Tiroid bezi soluk ve yemek borularının üzerindedir. Baskıya maruz kaldıklarında bu belirtiler görülebilir.

Boyun veya boğaz ağrısı: Nadiren görülür.

Bu belirtilerin tiroid kanserinden değil tiroid nodülleri gibi başka hastalıklardan kaynaklanabileceği akılda tutulmalıdır.

Tiroit kanseri fiziksel muayene ve laboratuvar testleri ile teşhis edilebilir. Tiroit bezlerinizde şişme mevcut ise boyun muayenesi sırasında doktorunuz bunu fark edecektir.

• Laboratuvar testleri
• Tiroit fonksiyon testi
• Ultrason
• Tiroit taraması
• Biyopsi
• Kandaki kalsiyum seviyesi
• Kandaki fosfor seviyesi
• Kandaki kalsitonin seviyesi
• Larengoskopi

Tiroid kanserinin nedeni net değildir. Ancak aşağıdaki etkenlerin tiroid kanseri riskini artırdıkları biliniyor:

1.Tiroid Hastalıkları

Aşağıdaki tiroid sorunlarının ilerleyen dönemlerde tiroid kanserine evirilme riskleri vardır:

• Tiroid Nodülü (Bez Urları): Tiroid bezi üzerindeki iyi huylu tümörlerdir.
• Guatr: Tiroid bezi şişmesi
• Tiroidit: Tiroid bezi iltihabı

Aşağıdaki etkenler bu tiroid hastalıklarına zemin hazırlayabilir:

• İyot yetmezliği; iyotlu tuz, deniz ürünleri, sebze, çilek ve süt ürünleri gibi iyot içeren gıdaların yeterince tüketilememesi
• Tiroid kistleri
• Haşimato hastalığı vb. tiroid hormonu yetmezliğine neden olan problemler
• Graves hastalığı vb. tiroid hormonu yüksekliğine neden olan problemler
• Sigara (guatra neden olabileceği düşünülüyor)

2.Radyasyon

Tiroid kanseri, başka nedenlerle radyasyon tedavisi almış olan kişilerde daha sık görülüyor. Tedaviden yıllar sonra (10-40 yıl) bile ortaya çıkabilmektedir. Çocukken radyasyon tedavisi alanlarda tiroid kanseri görülmesi riski daha da yüksektir.

3.Şeker Hastalığı

Tiroid kanseri şeker hastası olan kadınlarda olmayan kadınlara göre daha sık görülmektedir. Erkekler için böyle bir bağlantı saptanmamıştır. Aşağıdaki hastalıklar da tiroid kanseri riskini artırmaktadır:

• Familyal adenomatöz polipozis (FAP): Bağırsaklarda birçok polipin büyümesi ile karakterize olan, kalıtsal bir hastalıktır.
• Akromegali: Büyüme hormonunun çok fazla üretilmesi durumu, devleşme
• Aşırı kilolu olmak

4.Diğer Risk Faktörleri

Ailesinde tiroid kanseri olan bir kişi daha büyük risk altındadır. Aşağıdaki etkenlerin de tiroid kanseri riskini artırdığı düşünülüyor ancak bu kanı yeterli delillerle desteklenmemiştir:

• Daha önce başka bir kanser türüne yakalanmış olmak
• Hamilelik, adet görme, doğum kontrol hapı alma gibi kadınlara ve kadınların doğumsal yeteneklerine özgü durumlar

Tiroid kanseri yaşam süresi, tiroid kanseri ölüm oranı, tiroid kanseri tehlikeli midir? Tiroid kanseri genel itibariyle dört türe ayrılmaktadır.

1.Papiller Tiroid Kanseri

Tiroit kanserinin en yaygın türü olan papiller tiroit kanseri genellikle doğum yapma çağında olan kadınlarda görülür. Diğer türlere göre daha yavaş ilerler ve tedavi edilmesi daha kolaydır.Birinci ve ikinci evrede teşhis edilen papiller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %100’dür.Üçüncü evrede teşhis edilen papiller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %93’tür.Dördüncü evrede teşhis edilen papiller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %51’dir.

2.Meduller tiroit kanseri

Meduller tiroit kanseri ilk evrelerinde belirti göstermez. Tiroit bezinin yavaş ya da fazla hızlı çalışmasını taklit edebilir. Bu sayede teşhisini zorlaştırır.Birinci evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %100’dür.İkinci evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %98’dir.Üçüncü evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %81’dir.Dördüncü evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %28’dir.

3.Folliküler tiroit karsinomu

Tiroit kanserinin bu türü yayılması ve yeniden ortaya çıkması ile bilinir.Birinci ve ikinci evrede teşhis edilen folliküler tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %100’dür.Üçüncü evrede teşhis edilen folliküler tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %71’dir.Dördüncü evrede teşhis edilen folliküler tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %50’dir.

4.Anaplastik tiroit kanseri

Anaplastik tiroit karsinomu nadir olarak görülür fakat aşırı düzeyde agresiftir ve tedavi edilmesi zordur.Anaplastik tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %7’dir.

5.Tiroit Lenfomu

Tiroit lenfomunun bir diğer adı birincil tiroit lenfomudur. Bu tür tiroit bezlerinde bulunan bağışıklık sistemi hücrelerinde oluşur.Birinci evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %100’dür.İkinci evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %98’dir.Üçüncü evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %81’dir.Dördüncü evrede teşhis edilen medüller tiroid kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %28’dir.

1.Tiroid Bezinin Alınması

Tiroid kanseri ameliyatı

Hemen hemen bütün tiroid kanseri vakalarında tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının alınması gerekmektedir. Ameliyatın (tiroidektomi) kapsamı aşağıdaki verilere bakarak netleştirilir:

• Tiroid kanserinin türü
• Tümörün boyutu
• Başka dokulara sıçramış olup olmadığı

Ameliyat genel anestezi altında uygulanır. Ameliyat sonrasında hastada nadiren kalıcı ses kısıklığı oluşabilir.

2.Hormon Takviyesi

Tiroid bezinin salgıladığı hormonların beyin gelişiminden metabolizma hızının ayarlanmasına kadar birçok farklı görevi vardır. Tiroid bezi alındığı takdirde üretilemeyecek olan bu hormonların takviye edilmesi gerekir.

• • Cerrahi müdahaleden sonra radyoaktif iyot tedavisi uygulanmışsa triiyodotronin tabletleri verilebilir.
  • Radyoaktif iyot tedavisi tamamlandıktan sonra, çoğu hastanın her gün bir adet tiroksin tablet alması

gerekmektedir.

Hormon takviye tedavileri başladıktan sonra kilo kaybı, aşırı hareketlilik, ishal gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Geçici bir durumdur, doz ayarı yapıldıktan ve hormonlar dengelendikten sonra kaybolacaktır.

3.Radyoaktif İyot Tedavisi

Tiroidektomiden sonra radyoaktif iyot tedavisi başlatılabilir. Tedavide hastaya radyoaktif iyot içerikli hap veya sıvı verilir. İlacın içeriği kan dolaşımı ile tiroid bezi bölgesine ulaşır. Bu sayede geride kalan herhangi bir kanserli hücre varsa yok olur, kanserin geri dönmesi önlenir. Tedavi esnasında şunlara dikkat edilmelidir:

• Hormon takviyesi tedavisine ara verilmesi gerekebilir.
• Hasta iyotlu besinleri kısmalıdır. Bütün deniz ürünlerinden uzak durmalı, süt ürünlerini kısmalıdır. Öksürük ilacı, deniz tuzu ve iyotlu tuz tüketmemelidir.
• Et, meyve, sebze, makarna ve pirince ağırlık verilebilir.

Hamilelere veya hamilelik şüphesi olanlara bu tedavi uygulanamaz. Bu durumda ameliyatın ertelenmesi gerekir.

4.Radyasyon Tedavisi Ve Kemoterapi

Tiroid kanserinde dışarıdan gönderilen radyoaktif ışınlar da kullanılabilir. Daha çok ilerlemiş veya yayılmacı (kötücül) kanserlerde kullanılır. Yine bu tür tiroid kanserlerinde kanserli hücreleri öldürmek için güçlü ilaçların kullanıldığı kemoterapi tedavisi uygulanabilir. Kemoterapi tiroid kanseri tedavisinde genellikle başarılı sonuç vermemektedir ancak kanserin yayılmasını önleyebilir.

Tiroit bezlerinizin hızlı ya da yavaş çalışması fark etmeden dere otu kullanabilirsiniz. Aynı zamanda yoğurt otu ve ginkgo biloba bitkisi tiroit ile ilgili şikâyetlerinize iyi gelecektir. Özellikle tiroit nodüllerini yok edecektir. Ancak nodülün katı olmaması gerekmektedir.

İbrahim Saraçoğlu

Profesör Doktor

• Tiroit kanseri ameliyatınız tamamlandıktan sonra hastanede kalmanız ya da taburcu edilmeniz geçirdiğiniz ameliyata ve kanserinizin türüne bağlıdır.
• Hastanede kalmanız durumunda ameliyat sonrası 2 ile 6 saat aralığında iyileşme odasına alınırsınız ve oluşabilecek şişlik durumları için gözetim altında tutulursunuz. Eğer şişlik oluşursa bu kanamanız olduğu anlamına gelir ve tekrardan acil ameliyata alınırsınız.
• Ameliyat sonrası gündelik yaşamınıza dönmeniz bir hafta sürecektir. Bu bir hafta süresince boynunuzda tutulmalar ve sertlik oluşabilir. Bunları engellemek için boynunuzu hafif olarak çevirerek egzersiz yapabilirsiniz. Etrafına bakacağınız zaman omuzlarınız dahil olarak dönmeniz tavsiye edilir. Böylece boynunuzu zorlamamış olursunuz.
• Tiroit beziniz alındıktan sonra hormon takviyesi ilaçları verilir. Bu ilaçları doktorunuz bizzat verecektir ve bunları size söylenilen şekilde kullanmanız önemlidir.