Tokluk Kan Şekeri Kaç Olmalıdır?

İki saatlik süre sonunda test edilen tokluk kan şekerinin normal değerleri aşağıdaki gibidir:

50 yaş altındaki bireylerde 140-200 mg/dL arasında çıkan tokluk kan şekeri, vücudun glikoz toleransının zayıfladığını gösterir. Bu kişilerde gizli şeker söz konusu olabilir. Gizli şeker, tip 2 şeker hastalığına ilerleyebilecek bir tür ara fazdır. 200 mg/dL üzerindeki sonuçlar ise çoğu zaman şeker hastalığı teşhisi için yeterli olmaktadır.

Tokluk kan şekeri, yemek yedikten “tam” iki saat sonra ölçülür. İki saatlik süre, alınan ilk lokmadan itibaren geçerlidir. Testin sağlıklı sonuç vermesi için yemek yeme süresi çok fazla uzatılmamalıdır. Aşağıdaki etkenler de testin doğru sonuç vermesinin önüne geçebilir:

• Testin uygulanacağı gün veya birkaç gün önce alkol tüketmiş olmak
• Yemek yedikten sonraki iki saatlik süre içinde sigara içmek ya da pasif içici olmak
• Yoğun stres altında olmak
• Test başlangıcındaki yenilen yemeğin çok az olması
• İki saatlik süre içinde egzersiz veya yoğun aktivite yapmak

Yemek yedikten sonra kan şekeri bir miktar yükselir. Bu yükseliş, pankreasın insülin adı verilen bir hormon salgılamasına neden olur. İnsülin hormonu sayesinde kan dolaşımındaki glikoz, vücut hücrelerine girer. Bu sayede kan şekeri düşer, vücut hücreleri ise ihtiyaç duydukları enerjiye erişir. Sağlıklı bireylerde salgılanan insülin miktarı yeterli, vücut hücrelerinin insüline cevabı olumludur.

Şeker hastalarında veya gizli şeker hastalarında ise pankreas yeterli miktarda insülin üretememekte; ya da vücut hücreleri insülin hormonuna karşı duyarsız kalmaktadır. Bu durumda, yemekten iki saat sonrasına kadar düşmüş olması gereken tokluk kan şekeri hâlâ yüksek seyrediyor olmaktadır.

Tokluk kan şekeri testinin temel amacı, bir kişinin şeker hastası olup olmadığını anlamak değildir. Şeker hastalığı veya gizli şeker hastalığının olup olmadığını anlamak için ilk uygulanması gereken test genellikle açlık kan şekeridir. Tokluk kan şekeri çoğu zaman aşağıdaki amaçlar için istenir:

• Şeker hastalığının kontrol altında tutulup tutulmadığını (alınan insülinin yeterli olup olmadığını) anlamak
• Tokluk kan şekeri beklenenden düşük ise insülin miktarını azaltmak
• Gebelik şekerini ölçmek (hamilelik esnasında şeker hastalığı olup olmadığını saptamak)
• Hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) söz konusu mu değil mi saptamak

Kontrol altında tutulamayan şeker hastalığı başta bazı göz, böbrek ve sinir hastalıkları olmak üzere birçok farklı hastalığa zemin hazırlayabilir. Bu olumsuz sonuçlardan korunmak için, insülin veya pankreası teşvik edici meglitinid ve sülfonilüre gibi ilaçların ihtiyaç duyulan dozları saptanmalıdır. Tokluk kan şekeri yüksek olan bireylerde beslenme alışkanlıkları gözden geçirilmeli, gerekirse alınan insülin miktarı artırılmalıdır.