Topuk Ağrısı Nedenleri ve Tedavisi

Ayağınız 26 kemik, 33 eklem ve 100’den fazla tendondan oluşur. Topuk ayağın en büyük kemiğidir.

Ayağınızı aşırı kullanır, sakatlar ya da yaralarsanız, topuk ağrısı ile karşılaşabilirsiniz. Ağrının şiddeti hafif de olabilir, ayağınızı kullanamaz hale de getirebilir. Birçok durumda, topuk ağrısı hissediyorsanız, tanıyı koymak için bir doktora ihtiyacınız olacaktır.

Topuk ağrısının, genellikle topuk kemiğinin aşırı kullanımından kaynaklanan birçok sebebi vardır. Ayağı sert zeminlere çarpmak, fazla kilolu olmak ve ayağa tam olarak olmayan ayakkabıları giymek topukta gerilme ve kasılmalara yol açabilir.

Bu kasılma ve gerilmeler topuğun kemiklerinde, kaslarında yahut tendonlarında rahatsızlıklara sebebiyet verebilir. Topuk ağrısına neden olan diğer yaygın durumlar şunlardır:

1.Topuk çıkıntıları

Topuğu çevreleyen ve kaplayan kasların ve kemiklerin sürekli gergin olması durumunda topuk çıkıntıları oluşur. Bu durumda, topuğun çevrelerinden bazı kısımlar kırılabilir ya da kopabilir. Topuk çıkıntıları, sürekli koşan atletler ve sporcularda sıkça görülür. Obez insanlarda da yaygın olarak rastlanır.

2.Topuk Dikeni (Plantar Fasciitis)

Eğer ağrınız ağrı ayak tabanına yayılıyorsa muhtemelen plantar fasiit problemi ile karşı karşıya olabilirsiniz. Bu rahatsızlık, lifleri bağlayan dokuların iltihaplanması sonucunda ortaya çıkar. Zorlanmaktan, çok fazla yürümekten, koşmaktan veya uzun süre boyunca rahat olmayan ayakkabıların giyilmesinden dolayı iltihap oluşabilir.

Ayak tabanındaki yumuşak lif dokuların aşırı derecede gerilmesi ve hatta kopması sonucunda plantar fasiit oluşabilir. Ancak topuk dikeninin de genelikle bu durumla bağlantılı olduğunu unutmayın.

Plantar fasiit rahatsızlığı ile karşılaştığınızda problemli ayağı dinlendirmek sadece geçici bir süre rahatlama sağlar ve topuğunuz hareket ettiğinde ağrı tekrar başlar. Bir doktora görünmek ve doktorunuzun verdiği tedavi programını ve tavsiyeleri uygulamak çok önemlidir. Ancak ev tedavisi olarak da, buzun ağrıyı rahatlattığını ve biberiye yağı ile yaptığınız masajın iltihabı azalttığını unutmayın. Ayağınıza bandaj sararak ve buz dolu su şişesini bir süre ayağınızda gezdirerek de güzel sonuçlar elde edebilirsiniz.

3.Aşırı içe bükülme

Topuğun arkasındaki bağların ve tendonların gereğinden fazla gerilmesiyle aşırı içe bükülme meydana gelir. Bu durum, sırt, bel ve dizlerde meydana gelen sakatlıklar yürüyüş şeklini değiştirdiğinde oluşabilir.

4.Aşil Tendonu İltihaplanması (Achilles Tendinitis)

Topuğun arka kısmını çevreleyen Aşil tendonunun iltihaplanmasıdır. Bu durum, çok aktif bir hayatı olan ve sürekli koşan profesyonel sporcularda ve dansçılarda rastlanır.

Topuk ağrısı hissetmeye başlarsanız, öncelikle evinizde, örneğin topuğunuzu dinlendirerek, çözüm bulmaya çalışabilir ve ağrınızı hafifletebilirsiniz. Eğer topuk ağrınız 2-3 hafta süresince azalmıyorsa, doktorunuzdan randevu istemelisiniz.
Aşağıdaki belirtilerle karşılaşırsanız, bir an önce doktorunuzla görüşmelisiniz:

• Ağrınız ciddi ve dayanılmaz ise
• Ağrınız birdenbire başlıyorsa
• Topuğunuzda kırmızılık varsa
• Topuğunuzda şişlik varsa
• Topuğunuzdaki ağrıdan dolayı yürüyemiyorsanız

Topuk Ağrısının Yol Açtığı Diğer Problemler Nelerdir?
Topuk ağrısı bazen sizi etkisizleştirip yatalak edebilir ve gündelik hareketlerinizi kötü etkileyebilir. Ayrıca yürüyüş şeklinizde değişikliklere sebep olabilir, bu da yürürken dengenizi kaybedip düşmenize yol açabilir ve diğer sakatlıklara davetiye çıkarabilir.

Topuğunuz ağrıyorsa, evinizde rahatsızlığınızı biraz olsun azaltmak için birkaç yöntem deneyebilirsiniz..

1.Dinlenme

Topuk ağrılarında ayağı dinlendirmek oldukça önemlidir. Uzun mesafe yürümemek, uzun süre ayakta kalmamak gibi önlemler alınabilir. Mümkün olduğunca topuk kullanılmamalı ancak öte yandan topuk ağrısına yönelik yapılacak özel germe egzersizleri aksatılmamalıdır. Bu egzersizleri doktorunuza danışabilirsiniz. Ayrıca aşağıdaki videolarda da topuk ağrısına özel dediğimizde ne tür hareketlerden söz edildiğini izleyebilirsiniz.

2.Buz Tedavisi

10-15 dakika sürelerle, günde iki defa olmak üzere, topuğunuza buz tedavisi uygulayın. Buzların ince bir havlunun içine sararak topuğun üstünde bekletebilirsiniz. Buzu direkt olarak deriye temas ettirmeyin, buz yanıkları oluşabilir.

3.Ayakkabı Seçimi

Doktorunuz sizden ayakkabı seçiminizi gözden geçirmenizi isteyebilir. Örneğin ayağı desteklemeyen kösele tabanlı ayakkabılar topuk ağrınızı kötüleştiriyor olabilir. İdeal olanı ayak tabanına destek sağlayan, topuğu rahat ettiren ayakkabılar seçmektir. Topuklu ayakkabılar topuktaki baskıyı azalttıkları için topuk ağrısı çekenlere kısa bir dönem rahatlama hissi verebilir ancak uzun dönemde ağrının kötüleşmesine yol açabileceklerinden topuklu ayakkabıların sürekli giyilmesi de önerilmez. Doktorunuz ayrıca ayakkabınızın içine topuk desteği koymanızı veya topuk petli ya da arkası açık ayakkabılar giymenizi önerebilir. Topuk ağrısının kaynağına göre öneriler değişebilir.

4.İğne Tedavisi

Dinlenme ve egzersiz benzeri tedavilerin işe yaramadığı durumlarda doktorunuz kortizonlu iğne tedavisi önerebilir. Bu ilaçlar oldukça güçlü iltihap gidericilerdir. Oldukça dikkatli kullanılmaları gerekir çünkü kilo veya yüksek tansiyon gibi yan etkileri olabilir. Bir hastanın bir yıl içerisinde üç adetten fazla kortizonlu iğne olması önerilmez. İğne yapılmadan önce lokal anestezi ile hastanın canının yanması engellenebilir.

5.ESWT Şok Dalga Tedavisi

Özellikle topuk dikeni tedavisinde yüksek oranda olumlu sonuçlar veren, şok dalga tedavisidir. Tedavi sırasında acı veya ağrı hissedilmediği için de anesteziye gerek duyulmaz ancak ciltte kızarıklık veya şişlik gibi geçici etkiler görülebilir.

6.Fizik Tedavi

Sabahları yataktan kalkmadan önce ayaklarınızı, alt bacak kaslarınızı ve baldır kaslarını germe egzersizleri yapın. Yatakta otururken ayaklarınızı yavaşla 1-2 kez 30 saniye boyunca kendinize doğru çekin ve bırakın. Bu yöntem sabahları oluşan ağrıyı en aza indirmeye yardımcı olacaktır. Diz ve arka kısımdaki etkilenen bölgeyi rahatlatmak için kolunuzu duvara yaslayın ve dizinizi hafifçe bükün. Ardından nazikçe kalçaya doğru ayağınızı kaldırın. 30 saniye bu pozisyonda durun ve ardından rahatlayın. Bu hareketi 10 kez tekrarlayın. Haftada birkaç kez 2 set halinde bu yöntemi tekrarlayın. Ayak kavisi altında donmuş su şişesi veya bir golf topunu önden başlayarak geriye doğru yuvarlayın. Ayağınızla biraz baskı uygulayın. Günde bir kez ve birkaç dakika boyunca bu hareketi yapın.

7.Ameliyat

Bazı nadir durumlarda, doktorunuz ameliyatı önerebilir. Ancak, topuk ameliyatı çok uzun bir iyileşme dönemi gerektirir ve topuk ağrınızı gidermeyebilir.

8.Topuk Ağrısını Engelleme

Topuk ağrısına sebebiyet veren bütün durumları önceden engellemek mümkün olmayabilir. Ancak, bazı basit yollarla topuk sakatlığını ve ağrılarını engelleyebilirsiniz. Ne kadar sık yaparsanız o kadar iyi olacak bazı temel yöntemler şunlardır:

• Ayağınıza tam olarak uyan ayakkabıları tercih edin ve ayağınızı destekleyen cihazlar kullanın
• Fiziksel aktiviteler ( yürüyüş, koşu, spor) için uygun ayakkabıları kullanın
• Egzersiz yapmaya başlamadan önce ısınma hareketlerini uygulayın
• Spor sırasında hızınızı dikkatli ayarlayın
• Sağlıklı beslenin
• Yorgun olduğunuzda ve kaslarınız ağrıdığında dinlenin
• Sağlıklı kiloda kalmaya özen gösterin

1.Epsom Tuzu

Epsom tuzu içerdiği magnezyum sülfat kristalleri nedeniyle plantar fasiit ağrılarını yatıştırmaya ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca kasları ve bağ dokularını da iyileştirir. Sıcak su dolu küçük bir leğenin içine 2 ya da 3 çorba kaşığı epsom tuzu ekleyin. Günde iki kez 10-15 dakika boyunca bu suda ayağınızı bekletin. Ayrıca baskıyı hafifletmek için etkilenen bölgeye masaj da uygulayabilirsiniz. Bir hafta boyunca birkaç kez bu işlemi tekrarlayın.

2.Zerdeçal

Kurkumin içeren zerdeçal güçlü bir ağrı kesici ve anti-inflamatuar olarak çalışır. 2007 Fizyoloji American Journal Of sayısında yayınlanan bir çalışmada kurkumin maddesinin hem akut, hem de kronik inflamasyonu azalttığı bulunmuştur. Bir fincan süte 1 çay kaşığı zerdeçal tozu Ardından kısık ateşte ısıtın ve içerisine biraz bal ekleyin. Günlük olarak yatmadan için. Alternatif bir çözüm olarak günde 2 kez 400 ya da 600 mg kurkumin takviyesi de alabilirsiniz. Ancak ek takviye kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışın.

3.Zencefil

Zencefil anti-inflamatuar ve içerdiği ağrı kesici özellikler sayesinde plantar fasiit için oldukça faydalıdır. 1 bardak suya 1 yemek kaşığı rendelenmiş zencefil ekleyin. Ardından birkaç dakika boyunca kaynatın ve 10 dakika boyunca dinlenmeye bırakın. Sonrasında süzerek hala sıcakken için. Günlük olarak bu çaydan 2-3 bardak içmelisiniz. Ayrıca yemeklerinize de zencefil ekleyin. Alternatif bir çözüm olarak doktorunuza danıştıktan sonra ek zencefil takviyesi de alabilirsiniz.

4.Elma Sirkesi

Elma sirkesi plantar fasiit için evde uygulayabileceğiniz bir başka doğal çözüm yoludur. Elma sirkesi tıbbi özellikleri sayesinde ağrı ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur. 1 bardak ılık suya 1 çorba kaşığı filtresiz elma sirkesi ile 1 çay kaşığı ham bal ekleyin. Günlük olarak birkaç kez bu karışımdan içiniz. Başka bir çözüm ise ılık su ile doldurulmuş küçük bir leğene 2 yemek kaşığı elma sirkesi karıştırmaktır. Günde iki kez 5-10 dakika bu suda ayaklarınızı ıslatın. 8.Acı Biber Acı biberde bulunan kapsaisin maddesi doğal bir ağrı kesicidir. Ayrıca acı biber plantar fasiit nedeniyle oluşan kas sertliğini rahatlatmaya da yardımcı olur. Sıcak su dolu bir kovaya yarım çay kaşığı kırmızı biber tozu ekleyin. Ardından 10 dakika boyunca ayaklarınızı bu suda ıslatın. Günde birkaç kez bu yöntemi tekrarlayın. Alternatif bir çözüm olarak kapsaisin içeren over-the-counter kremlerini kullanabilirsiniz. Günde birkaç kez ayak altındaki bölgeyi doktorunuz tarafından önerilen diected gibi kremlerle ​​hafifçe ovun. Not: İltihaplı ya da kırık cilt üzerine kırmızı biber ya da kapsaisin kremi kullanmayın.

5.Balık Yağı

Balık yağı eikosapentaenoik asit (EPA) ve omega-3 çoklu doymamış yağ asitleri açısından zengin olması nedeniyle ağrı ve enflamasyonu azaltmaya yardımcı olur. Balık yağı aslında iltihaplanma sürecini ve ağrı ya da kas sertliğini azaltmaya da yardımcı olur. ABD Gıda ve İlaç İdaresine göre bir günde iki kez (en az %30 EPA / DHA) 3 grama kadar balık yağı sürebilir. Ayrıca ton balığı ve somon gibi soğuk su balıkları da tüketin. Not: Balık yağı takviyesi almadan önce mutlaka doktorunuza danışın ve kan inceltici ya da diyabet ilacı kullanıyorsanız özellikle doktorunuza danışın.

15 yaşından sonra görülmesi çok nadir olan sever hastalığı (topuk ağrısı) kızlarda daha çok 8-10 yaşlarında, erkeklerde ise 10-12 yaşlarında görülür. Topuk kemiği (kalkeneus) arka-alt büyüme plağında bir zorlanmaya bağlıdır. Bu bölgedeki bursayı, aşil tendonunu (ayağın arkasındaki kalın kiriş) ve tendon yapışma yerini etkileyen bir hastalıktır.

Hamilelikte topuk ağrısının temel nedeni elbetteki hamilelik nedeni ile beden ağırlığın artması ve gün geçtikçe de daha fazla artıyor olması durumundan kaynaklanmaktadır. Bu başlı sebebi takiben, hamilelik oluşum döneminden sonra yanlış ayakkabı veya terlik seçimi, değişmekte olan kemik yapısı durumları, yürüyüş biçiminin şekilsel adım atma bozumları ve benzeri haller de eklendiği zaman, hamilelik dönemi eziyetli ve huzursuz bir dönem olarak yaşanmaktadır.