Ürik Asit Yüksekliği: Günlük Hayatı Engelliyor

Ürik asit yüksekliği belirlenemeyebilir çünkü bazı insanlarda hiçbir belirti ortaya çıkmayabilir. Bununla beraber, bazı insanlar vücutlarındaki ürik asit yüksekliğine bağlı bazı belirtiler görebilir. Örneğin, ürik asit yüksekliği gut hastalığına (eklemlerde iltihaplanma) ve böbrek taşı, böbrek yetmezliği gibi böbrek hastalıklarına sebep olabilir. Bu tıbbi durumlar aşağıda açıklanmıştır.

Gut Hastalığı
Eklemlerde ürik asit kristallerinin birikmesiyle oluşan bağışıklıksal bir hastalıktır. Gut hastalığının belirtileri, eklemlerde küçük baskıda dahi kötüleşen aşırı ağrı, eklemde iltihaplanma (şişkinlik, sıcaklık ve hassaslık), ateşlenme, ve eklem etrafındaki derinin sorulmasıdır. 10mg/dL üzerinde ürik asit seviyesi gut hastalığı oluşumuna sebep olabilir.

Böbrek taşları
Ürik asit yüksekliği nedeniyle ortaya çıkabilir ve idrar yolunda sıkışıncaya kadar fark edilmeyebilir. Bu muazzam bir ağrıya, idrar yapılırken acıya ve daha sık idrara çıkmaya, ürede kan gözlenmesine, veya bulantı ve kusmaya sebep olur. Böbrek taşlarının yaklaşık %10’u ürik asit yüksekliğiyle alakalıdır. Ürik asitle alakalı böbrek taşları genelde gut hastalarında ortaya çıksa da, ürik asit yüksekliği olan hastaların %20’si gut hastası değildir.

Böbrek taşının klasik belirtilileri karında, böbrek bölgelerinde ve kasıklarda ani ve aşırı ağrıdır. Bu ağrı dalgalanarak gelme eğilimindedir. Bunların yanında, kanlı üre ve acılı idrar görülebilir. Eğer ikinci bir enfeksiyon varsa ateşlenme görülebilir.

Böbrek yetmezliği
Ürik asit yüksekliğinin en şiddetli belirtisi böbrek yetmezliğidir. Belirtileri idrara çıkmada azalma, nefes kesilmesi, kol ve bacaklarda şişme, kafa karışıklığı veya uyuklama, yorgunluk, veya göğüs ağrısıdır.

Böbrek yetmezliği yüksek ürik asit seviyesine bağlı olarak lösemi, Hodgkin lenfoma ve Hodgkin olmayan lenfoma hastalarında görülebilir. Bu genelde tümörleri öldürürken ürik asidin vücuda salınmasına neden olan kemoterapi tedavisinin bir sonucudur.

Diğer hastalıklar
Son araştırma ürik asit yüksekliğinin hipertansiyona ve kalp hastalıklarına neden olduğunu söylese de, ürik asit miktarında azalmanın bu hastalıkları da iyileştirip iyileştirmeyeceği henüz belli değildir.

Ürik asit yüksekliğinin en yaygın komplikasyonlarından biri gut hastalığıdır. Bu eklemlerde iltihaplanmaya bağlı hastalık, fazlaca ağrıya sebep olur ve hastanın günlük hayatını engeller. Kandaki ürik asit yüksekliği, eklemlerde ürik asit kristallerinin birikmesine sebep olduğundan, gut hastalığı riskini arttırır. Bu kristaller eklem kıkırdağına yerleşir ve hareket ederken kemiklerin sürtünmesinden dolayı ağrıya sebep olur.

Gut hastalığının ilk belirtisi ayak baş parmağında ağrı ve iltihaplanmadır. Bununla beraber, gut hastalığı ayak ve el bilekleri, omuzlar, topuklar, leğen kemiği bölgesi, omurga gibi vücudun farklı bölgelerini etkileyebilir.

Ürik asit yüksekliği ayrıca böbreklerde zehirli atık birikmesine sebep olur. Bu yüzden, uzun zamanlı ürik asit yüksekliği böbrek iflasına sebep olabilir. Ürik asit yüksekliğinden ölümcül hastalıklar oluşmuşsa, geriye kalan tedavi yöntemi diyaliz veya böbrek nakli olacaktır.

Ürik asit yüksekliği iki sebepten ortaya çıkar:

• Ya pürin yıkımından sonra fazlaca ürik asit açığa çıkar.
• Ya da altında yatan tıbbi bir sorun vardır.

Bazı ilaçlar bile ürik asit yüksekliğinin kökeninde olabilir. Örneğin, bazı kemoterapi ilaçları, idrar söktürücüler veya “su hapları”, Parkinson hastalığında kullanılan bazı ilaçlar ürik asit yüksekliğine sebep olabilir. Aşağıdakiler kandaki ürik asit miktarı artışının temel sebepleridir.

İlaçlar
Bazı ilaçlar ürik asit seviyesinde yükselmeye neden olabilir ve eğer uzun zaman kullanılması öngörülüyorsa, doktorlar bu yan etki konusunda uyarılmalıdır.

Böbrek Hastalıkları
Farklı böbrek hastalıkları veya böbreğe zarar gelmesi durumunda, pürin vücuttan atılamaz. Bu da hiperürisemiye neden olur.

Endokrin (hormonal) hastalıklar
Asit zehirlenmesi ve şeker hastalığı gibi metabolik hastalıklar veya endokrin hastalıkları da kanda ürik asit miktarının artmasına sebep olabilir.

Bazı bozukluklar
Gebelik zehirlenmesi (pre-eklampsi), obezite, siroz, sedef hastalığı ve tiroit yetmezliği gibi bozukluklar da ürik asit yüksekliğine neden olabilir.

Bazı Hastalıklar
Hodgkin lenfoma, orak hücreli anemi, bir kalıtsal gen bozukluğu olan Lesch-Nyhan sendromu gibi hastalıklar hiperürisemiye neden olabilir.

Yaşam Biçimi
Egzersiz yapmak doku yıkımını arttırır ve böbrekteki boşaltımı azaltır. Bu da ürik asit seviyesinin yükselmesine sebep olabilir. Açlık veya sıkı rejim, diyetteyken fazlaca fruktoz ve pürin bulunduran gıdalar tüketmek hiperürisemi riskini arttırır.

Ürik asit yüksekliği teşhisi konulduğunda, tedavi doktorlar tarafından belirlenecektir. Bu tedaviler iki yönlü olacaktır:

• İltihap sökücü ilaçlarla ağrıların önlenmesi
• Ürik asit yüksekliğine neden olan sorunu çözme

Ürik asit yüksekliği gut hastalığına neden olabileceğinden ve böbrek taşı ve böbrek yetmezliği riskini arttırdığından, tıbbi ve temel tedavilerin ikisini de olmak olağanüstü önemlidir. Aşağıda, kanınızda yüksek ürik asit seviyesi olması durumunda takip edeceğiniz bazı önemli ve sağlığa yararlı önlemler bulunmaktadır.

Ürik Asit Yükseliği Hastaları İçin Diyet Önerileri

• Fazla yağ ürik asit salgılanmasını yükselttiği için, az yağlı gıda alımı.
• Üreyi seyreltmek için bolca sıvı alımı.
• Alkolü azaltma veya bırakma.

Yüksek Pürinli Yiyeceklerden Uzak Durun

• Kabuklu deniz ürünleri, kırmızı et, kıyma, et özleri, organ etleri, balıklar (sardalya, havyar, uskumru).
• Bazı meyve ve sebzeler: Yeşil bezelye, ıspanak, taze fasulye, patlıcan,karnabahar, mantar, hint ayvası.
• Alkollü içecekler, yüksek fruktozlu mısır şurubu, beyaz ekmek ve kekler gibi işlenmiş karbonhidratlar.

Diyet Kuralları

• Yemek yaparken daha az tuz kullanın. Pilav yaparken veya chapatti hamuruna tuz eklemekten kaçının.
• Daha az tuz kullanıp yenebilir yemekler yapmak için domates, sirke, limon suyu, lor, kırmızı biber gibi yardımcıları kullanın.
• Masadan tuzluğu kaldırın.
• Tuzlu fıstıktan, bisküvilerden, turşulardan uzak durun.
• İşlenmiş ve uzun ömürlü gıdaları aşırı tüketmeyin. Ör: Pastane ürünleri

Dikkat: Tuz yerine başka ürünler kullanmakta aşırıya kaçmayın. Bu elektrolit dengesizliğine neden olabilir.

Önerilen gıdalar

• Taze vişne, çilek, yaban mersini ve diğer kırmızı-mor dutsu meyveler
• Muz
• Kereviz
• Domates
• Lahana ve maydanoz dahil sebzeler
• Bromelayin açısından zengin yiyecekler (ananas)
• C vitamini açısından zengin yiyecekler (kırmızı lahana, kırmızı dolmalık biber, mandalina, portakal, patates)
• Az yağlı süt ürünleri
• Kompleks karbonhidratlar (tam buğday ekmeği)
• Çikolata, kakao
• Kahve, çay

Pürinler (ürik asit yıkımı sırasında oluşan organik bileşikler) sebzelerde bulunsa da, vücutta et gıdalarının yaptığı kadar ürik asit yükselmesine sebep olmazlar. Aslında, meyve ve sebzeler vücuttaki asit oranını düşürür, ve genelde kırmızı etten, organ etlerinden ve işlemiş etten uzak durulması tavsiye edilir. Hastalar, kandaki asitliğin düzenlenmesi için meyve ve sebze yemeye teşvik edilir.

Dolayısıyla, pürinsiz ve ürik asitsiz gıdalar bulmaya çalışmaktansa, vücut asitliğinin nasıl düşürüleceğini bilmek önemlidir. Başlanacak yer meyve ve sebzeler gibi taze ve işlenmemiş gıdalar olmalıdır.

Bolca Sıvı Alın
Sıvılar, özellikle su, üre boşaltımını arttır. Böylece ürik asit boşaltımını da arttırmış olur. Dolayısıyla, günce 8-16 bardak su içmek ürik asit seviyesini azaltabilir.

Kilo verin
Obezite çeşitli hastalık risklerini arttır. Aşırı kilo ayrıca gut hastalığı riskini de arttırır. Dolayısıyla, kilo vermek ürik asit üretimi riskini ve gut hastalığı riskini azaltır.

Ürik Asit İlaçları
Doktorlar ürik asit seviyesini düşürmek için çoğunlukla, ürikozürik ilaçlar, ksantin oksidaz inhibitörleri, ve iltihap sökücü ilaçlar yazabilirler. Eğer yazıldıysa, ilaçların etkisi düzenli check uplar ile izlenmelidir.

Kanda ürik asit yüksekliği çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Uygun tedavi ürik asit artmasına neden olan alttaki nedeni çözmeye dayanır. Ürik asit seviyesini düşürmek olası problemlerin önüne geçmek için son derece önemlidir. Bu yüzden sadece ağrı kesiciler kullanarak ağrı hafifletmekle yetinmeyin. Çünkü bu geçici bir çözüm olacaktır. Uzun vadede ürik asit yüksekliği hayatı tehdit edebilir.