Uyku Kaçıran Şeyler Nelerdir?

Uyku kaçıran şeylerin başında sağlıklı bir uyku rutininin olmaması ve kaygı bozuklukları gelmektedir. Ancak reflü, huzursuz bacak sendromu gibi hastalıklar da söz konusu olabilir.

Uyku Kaçıran Şeyler Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Uyumak Neden Önemlidir?

Uyku kilo vermede çok önemli bir faktördür. Uyku iştahı azaltır, metabolizmayı hızlandırır, vücudun dinlenmesi ve iyileşmesine izin verir.

Günde Ne Kadar Uyumalıyım?

Aktif bir yaşam tarzı ve dengeli beslenmeyle beraber günde 8 saat uyumaya dikkat edin.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Uyku problemleri için Psikiyatri (Ruh Sağlığı ve Hastalıkları) bölümüne gidilir.

1) Günlük Vücut Ritminin Bozulması

Kaliteli bir uyku için gereksinimler bir hayli fazla. Uyku kaçıran şeylerin hepsini alt alta sıralayıp tek tek okumaya başlasanız, uykuya dalmamak için kendinizi zor tutabilirsiniz. Ancak uykunuzu kaçıran etkeni bir bakışta fark edemiyorsanız, gizli bir sorumlu olabilir: Sirkadiyen saat sorunları.

Sirkadiyen saat: Yirmi dört saatlik vücut ritmini; uykuyu-uyanıklığı, enerji metabolizmasını, hormon üretimini, hücre yenilenme hızını, kısacası birçok farklı fizyolojik ve biyolojik sürecin zamanlamasını belirler. Beyindeki optik kiyazma bölümünün üst çekirdeğinde ayarlanır.

Sirkadiyen saatin bozulmasına neden olabilen aşağıdaki etkenler sizi uykuya dalmaktan alıkoyuyor olabilir:

Güneş ışığı görmemek
Yatağa yatmış olmanıza rağmen, beyninize o anın uyku saati olmadığını fısıldayan ışık, gürültü gibi etkenler
Vardiyalı çalışmak
Sürekli farklı saatlerde uyuyup uyanmak
Jet Lag: Uçakla yapılan doğu-batı doğrultusundaki uzun yolculukların neden olduğu saat farkı
Hareketli bir gece hayatı
Alzheimer ve bazı diğer sinirsel sorunlar

2) Kaygı Bozuklukları

Yoğun duygu durumları yaşamak, uyku kaçıran şeylerin başında geliyor. Stres, öfke, endişe, keder, heyecan, korku, pişmanlık gibi birçok farklı duyguyu sıralayabiliriz. Ancak bu yoğun duygu durumları kaygı bozukluğuna dönüşürse, uykuya dalmak hepten imkansız hale gelebilir.

Uyku Kaygısı: İronik olmakla birlikte, uyku kaçırma sicili epey kabarık olan bir başka etken ise uykuya dalamama kaygısı. Kısır bir döngüye neden olabiliyor.

3) Uyku Apnesi

Uyku apnesi; uyku esnasında nefes almanın zorlaşması, bazen de geçici olarak kesilmesi durumudur. Uykuyu bölebildiği gibi, tekrar uykuya dalmayı da güçleştirebilir. Aşağıdaki etkenler uyku apnesine neden olabilir:

Kronik sinüzit
Boyun çevresinin çok geniş olması
Aşırı kilo
Yakın zamanda kilo almış olmak
Menopoz
Bademcik sorunları
Yüksek tansiyon

4) Yatak Odasının Sıcak Olması

İdeal bir ısıda olmayan yatak odası, uykunuzun kaçmasına neden olabilir. Oda sıcaklığının ideal aralığı kişiden kişiye çok fazla değişiyor, ancak 15,6 – 24 derece gibi genel bir aralık verebiliriz. Aşağıdaki etkenler de yatak odasındaki uyku kaçıran şeyler arasındadır:

Hiç nem olmaması
Düşük şiddette bile olsa, ışık
Kötü koku veya havasızlık
Ses

5) Huzursuz Bacak Sendromu

Dopamin (mutluluk hormonu) eksikliğinden kaynaklandığı düşünülen bu sorun, kişide bacaklarını hareket ettirmek için şiddetli bir dürtüye neden oluyor. Tüm gece uykusunun kalitesini düşürdüğü gibi, uyku kaçmasına da neden olabiliyor.

Hipertiroidi (Tiroid Hormonu Fazlalığı): Tiroid hormonu, vücudun enerji metabolizmasını düzenliyor. Fazla olması durumunda kişinin dinlenme haline geçmesine izin vermeyebilir.
Aşağıdaki sorunlar da uyku kaçıran şeyler arasındadır:

Sigara veya kahve tüketimi; kafein veya nikotin içeren herhangi bir ürün
Asit reflüsü
Horlamak
Fiziksel veya zihinsel travmalar
Astım
Alerji
Kronik veya şiddetli ağrı
Parkinson hastalığı
Hiperaktivite
Böbrek rahatsızlıkları
Bipolar rahatsızlık

6) Bazı İlaçlar

Birçok farklı ilacın yan etkilerinden biri de uyku kaçırmaları olmaktadır. Bazı örnekleri şunlardır:

Antidepresanlar
Kortikosteroitler
Tiroid hormonu takviyesi
Tansiyon ilaçları
ADHD stimulanları
Bazı doğum kontrol hapları
Kafein içeren Midol, Excedrin gibi ağrı kesiciler
İdrar söktürücüler
Zayıflama hapları

Uykuya Daha Hızlı Dalabilmek İçin

Sıcak bir içecek yudumlayın. Süt, papatya veya nane çayı deneyebilirsiniz.
Kafeinli içeceklerden uzak durun; yeşil çayda da kafein vardır.
Yatağa uzanarak derin bir nefes alın, bacaklarınızdan başlayarak vücudunuzdaki tüm kaslara sırasıyla odaklanın.
Rahatlayın, kaslarınızı gevşetin.
Vişne, içerdiği melatonin sayesinde uykunuzu düzene sokabilir.
Sıcak bir duş alın.
Yatak odanızı 18 derece civarında tutun; soğuk değil ama serin hissedin.
Yatak odasında sıfır ışık en iyisidir.
Düzenli kullanmamak şartı ile, reçetesiz satınan uyku hapları deneyebilirsiniz.

Saate bakmayın, ama yaklaşık 20 dakikadır uyuyamadığınızı düşünüyorsanız kendinizi zorlamayın. Kalkın, ağır olmayan bir kitaptan birkaç sayfa okuyun, kaygılarınızı not alın, rahatlatıcı bir dalga sesi açın veya fan çalıştırın.

Aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri ise uyku kaçmasının kronik bir sorun olmasını önleyecektir:

Egzersiz en etkili ilaçtır. Her gün yarım saat boyunca hafif ve orta tempolu egzersiz yapın. Ancak yatmadan hemen önce ağır egzersiz yaparsanız uyku kaçıran şeylere bir yenisini eklemiş olursunuz.
Geceleri atıştırmayın.
Bilgisayar ve ekran karşısında uzun süre zaman geçirmeyin. Özellikle de geceleri.
Yatağınızı sadece uyku ve romantik ilişki için kullanın.
Sirkadiyen saat terapileri alın.
Gün içinde şekerleme yapmayın.