Uyurgezerlik (Somnambulizm)

Uyurgezerliğe (Somnambulizm) Ne Sebep Olur?

Uyurgezerlik huzursuz bacak sendromu, obstrüktif uyku apnesi, gastroözofageal reflü hastalığı ya da migren baş ağrıları gibi sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir. Doktorunuz sizi tedavi edilebilir olan bu hastalıklara karşı test etmek isteyecektir.

Uyurgezerliğin genellikle genetik bir bağlantısı olur. Ailenizde uyurgezerlik geçmişi varsa sizde de uyurgezerliğin görülme ihtimali vardır.

Nadiren de olsa bazı ilaçlar uyurgezerliğe yol açabilir. Bu ilaçlar arasında Ambien ve Edluar olarak bilinen zolpidem içeren uyku haplarıyla bazı antihistaminler bulunur.

Uyurgezerliğin (Somnambulizm) Belirtileri Nelerdir?

Uyurgezerlik çoğunlukla 4 ila 8 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Bu durum genellikle yavaş göz hareketlerinin olduğu NREM ya da Non-REM uykusu sırasında gerçekleşir. Uykunun NREM evresi uykuya daldıktan bir ya da iki saat içerisinde görülür.

Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ancak yatakta oturup gözlerin açılıp kapanması, gözlerin bulanması ya da gözlerde donuk bir ifade, evin içinde dolanıp ışıkları açıp kapatmak gibi gün içinde yapılan aktivitelerin yapılması, hiçbir şekilde anlam ifade etmeyen konuşmaların ve hareketlerin yapılması gibi durumlar yaşanabilir.

Ulusal Uyku Derneği’ne göre, uyurgezer olan birini uykusunda hareket ederken gördüğünüzde uyandırabilirsiniz ve uyandırmalısınız. Bu kişileri tedirginlik yaratmadan nazik bir şekilde uyandırmalısınız. Ancak, uyurgezer olan kişileri uyandırmak çok zordur ve genellikle uyandıklarında nerede olduklarıyla ilgili kafa karışıklığı yaşarlar. Uyandırdıktan sonra bu kişiyi sakin bir şekilde yatağına geri götürün.

Uyurgezerlerin çoğu, uyurgezerlik sırasında yapılan şeyleri hatırlamaz. Uyurgezerlik genellikle kestirme gibi hafif uykular sırasında uykuya yeterince dalınmadığından yaşanmaz.

Uyurgezerlik (Somnambulizm) Nasıl Teşhis Edilir?

Uyurgezerlik genellikle endişelenilecek bir durum değildir. Çocukların çoğu büyürken bu sorunu aşarlar. Ancak, uyurgezerliğiniz yaralanmalara neden oluyorsa ya da sık sık uyurgezerlik nöbeti yaşıyorsanız uyurgezerliğinize yol açan durumları ortadan kaldırmak için doktora görünmeniz gerekebilir.

Muayenenize hazırlanmanıza yardımcı olması için uyku günlüğü tutun. Uyumadan önce yediğiniz ve içtiğiniz şeyleri kaydedebilir, ne kadar uzun süre uyuduğunuzu ve uyurgezerlik sırasında yaşadığınız diğer belirtileri not edebilirsiniz.

Uyurgezerlik belirtilerinizin tamamının farkında olamayacağınız için aynı evi paylaştığınız diğer kişilerle konuşabilirsiniz. Belirtilerinizi tanımlamalarını ve uyku günlüğüne bunları kaydetmenize yardımcı olmalarını isteyin.

Doktorunuz uyku bozukluğunuzun olduğundan şüphelenirse size uyku çalışması yapmak isteyebilir. Bu durumda beyin dalgalarınız, kalp ritminiz ve diğer hayati belirtileriniz siz uyurken izlenir. Bu bilgiler doktorunuzun herhangi bir uyku bozukluğu yaşıyorsanız teşhis etmesine yardımcı olur.

Uyurgezerlik (Somnambulizm) için Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Uyurgezerliğin tedavisinde ilaçların ve diğer tıbbi tedavilerin kullanılmasına gerek yoktur. Çocuğunuzda uyurgezerlik görüyorsanız çocuğunuzu sakin bir şekilde tekrar yatağına yönlendirebilirsiniz.

Uyurgezerliğe neden olan huzursuz bacak sendromu gibi durumların tedavi edilmesi uyurgezerlik nöbetlerinin azalmasına yardımcı olacaktır. Bu nedenle uyurgezerlik sürekli bir durum ise doktora görünmeniz gereklidir. Bu duruma neden olan tıbbi bir sorun olmadığını öğrenmek isteyebilirsiniz.

Uyurken çevrenizde olan bitenlerden bihaber olacağınızdan kendinizi takılarak ya da düşerek yaralama riskiniz bulunur. Uyurgezerlik eğilimiz varsa düşmenize neden olacak muhtemel tehlikeleri değerlendirmeniz gerekebilir. Bu tehlikeleri ortadan kaldırmak için elektrik kablolarını takılmanızı engelleyecek şekilde konumlandırmak, uyumadan önce kapıları kilitlemek ve pencereleri kapatmak, eşyaları ortada bırakmamak gibi önlemler alınabilir. Evinizin içinde merdiven bulunuyorsa merdivenin başına kapı taktırmanız düşmenizi engelleyebilir.

1) İlaç Tedavisi

Uyurgezerliğiniz devam ediyorsa benzodiazepin ya da antidepresan kullanımı uyurgezerlik nöbetlerini tedavi eder. Benzodiazepin, anksiyeteyi tedavi etmek için sıklıkla kullanılan bir ilaçtır ancak uyku bozukluklarını tedavi etmek için de etkili olduğu bilinir. Klonazepam (Klonopin) ve diazepam (Valium) uyurgezerliği tedavi etmek için özellikle etkili olan ilaçlardır. Antidepresanlar ve benzodiazepin kişinin yaşadığı, uyurgezerliğe neden olabilecek stresin ve anksiyetenin azaltılmasına yardımcı olabilir.

2) Hipnoz

Alternatif bir tedavi olan hipnoz, uyurgezerlik sorunu olan bazı hastalar için faydalıdır. Hipnozda, kişiler mümkün olduğunca rahatlatılır ve zihinlerinin odaklanması sağlanır. Sonrasında terapist kişinin yaşadığı sağlık sorunlarıyla ilgili sağlıklı önerilerde bulunur. Kişi önerileri almaya açık olduğundan önerilerin kişinin bilincinde derinlere doğru daha anlamlı bir şekilde gittiğine inanılır.

Uyurgezerlik (Somnambulizm) Nasıl Engellenebilir?

Bazı faktörler uyurgezerlik nöbetlerinin yaşanma ihtimalini azaltır. Bu faktörler arasında stresi, anksiyeteyi ve karmaşayı azaltmak gibi hayat tarzında yapılabilecek değişiklikler bulunur. Kitap okumak, müzik dinlemek ya da sıcak bir banyo yapmak gibi uyumadan önce sizi rahatlatacak şeyler yapmanız uyurgezerlik nöbetlerinin yaşanma ihtimalini azaltır.

Aşırı yorgunluk da uyurgezerliğe neden olabilir. Gece yeterince uyumak için yeterli gayreti gösterin. Yatağa aynı saatte gitmek ve aynı saatte uyanmak gibi bir uyku düzeni oluşturmayı önceliğiniz haline getirin. Ayrıca, yatmadan önce kafeinli ve alkollü içecekler tüketmekten kaçının. Alkol, merkezi sinir sistemini etkileyen bir yatıştırıcı olduğundan uyurgezerliği tetikleyebilir.