Vertigo ve Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıklar
Vertigo, en yaygın görülen sağlık sorunlarından biridir. Vertigo, hareket etmesiniz bile kendinizi hareket ediyor gibi hissetmenize ya da etrafınızdaki şeyler sabit durmasına rağmen hareket ediyor gibi algılamanıza neden olur.
Vertigo Kısaca
Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
- Dikkat
- Normal
Nasıl Anlarım?
Vertigo, araç tutmasına benzer bir şekilde hissettirebilir. Vertigosu olan kişiler genellikle bu durumu baş dönmesi veya odanın dönmesi şeklinde ifade ederler. Ancak vertigo baş dönmesi ile aynı şey değildir.
Neye Dikkat Etmeliyim?
Vertigo hastalarında hareket kısıtlaması ve yatış pozisyonuna dikkat edilmesi önem taşır. Özellikle denge durumunun önemli olduğu yüksek yerlerde çalışan şahıslarda düşme riski olduğu için, en azından tedavisi bitene kadar çalışmaya ara vermelidirler.
Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Vertigo için Kulak Burun Boğaz (KBB) bölümüne gidilir.
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıklar Nelerdir?
Vertigonun en yaygın nedeni benin paroksismal pozisyonel vertigo, Meniere hastalığı ve akut vertigodur. Tedavi, hastalığın nedenine bağlıdır. Popüler tedaviler arasında fiziksel hareketler ve gerekli görülürse vestibuler engelleyici ajanlar olarak bilinen ilaçların kullanımı vardır.
Vertigo ile ilişkilendirilen hastalıkların ilerleyişi, hastalığın nedenine bağlıdır. Akut vertigo atakları genellikle 24 ila 48 saatten kısa sürer. Meniere hastalığının bir çaresi yoktur ancak belirtileri kontrol altına almanın yolları bulunur.
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıkların Nedenleri
Vertigo iki kategoriye ayrılır. Periferal vertigo, vertibuler sinirde ya da iç kulakta bir sorun oluşmasının sonucunda ortaya çıkar. Vestibuler sinir, iç kulağı beyne bağlar.
Santral vertigo, beyinde özellikle beyincikte bir sorun olduğunda ortaya çıkar. Beyincik, beynin arkasında bulunur ve denge ile hareketlerdeki koordinasyonu kontrol eder.
1 Periferal Vertigonun Nedenleri
2 Santral Vertigonun Nedenleri
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıkların Belirtileri
Vertigo araç tutmasına ya da odanın dönmesine benzer bir his yaratır.
| Vertigoyla ilişkilendirilen hastalıkların belirtileri: |
|---|
| Bulantı |
| Kusma |
| Baş ağrısı |
| Yürürken tökezleme |
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıkların Teşhis Edilmesi
| Vertigoyla ilişkilendirilen hastalıkların teşhis edilmesi şu durumlara bağlıdır: |
|---|
| Vertigonuzun olup olmadığı |
| Nedenin periferal ya da santral olması |
| Hayati risk oluşturan komplikasyonların varlığı |
Doktorlar vertigoyu baş dönmesinden ayırt etmek için şu soruyu sorarlar: “Dünya mı dönüyor yoksa başınız mı?”.
Dünya dönüyor gibi görünüyorsa vertigonuz var demektir. Başınız dönüyorsa sadece baş dönmesi yaşıyorsunuzdur.
Yapılan Testler
| Vertigonun türüne karar vermek için yapılabilecek testler: | Nedir? |
|---|---|
| Head thrust testi: | Muayene sırasında doktorunuzun burnuna bakmanız gerekir. Doktorunuz kafanızı ani bir şekilde yana döndürdüğünde göz hareketlerini düzelterek buruna bakmaya devam etmelisiniz. |
| Romberg testi: | Ayaklarınızı birleştirip ayakta gözleriniz açık bir şekilde durmanız gerekir. Daha sonra gözlerinizi kapatıp dengenizi sürdürmeye çalışmalısınız. |
| Fukuda-Unterberger testi: | Gözleriniz kapalı bir şekilde yürümeniz istenir. |
| Dix-Hallpike testi: | Sedyedeyken hızlı bir şekilde oturma pozisyonundan sırt üstü pozisyonuna kafanız hafifçe sağa ya da hafifçe sola dönük olacak şekilde yatmanız isteniz. Doktorunuz göz hareketlerinize bakarak vertigonuzun olup olmadığını anlayacaktır. |
Vertigoyla ilişkilendirilen hastalıklar için yapılan görüntüleme testleri:
- Tomografi
- MR
Uyarıcı İşaretler
| Ciddi komplikasyonların uyarıcı işaretleri: |
|---|
| Pozisyon değiştirmekten etkilenmeyen ani vertigo |
| Kas koordinasyonunun azlığından ya da yeni bir zayıflık gibi nörolojik belirtilerle ilişkili vertigo |
| Sağırlıkla ilişkilendirilen ve Meniere hastalığı geçmişinin olmadığı vertigo |
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıkların Tedavisi
Tedavi, hastalığın nedenine bağlıdır. Vestibuler engelleyici ajanlar en yaygın kullanılan ilaçlardır.
| Vestibular engelleyici ajanlar: |
|---|
| Antihistaminler (Prometazin, betahistin) |
| Benzodiazepinler (Diazepam, lorazepam) |
| Antiemetikler (Proklorperazin, metoklopramid) |
| Vertigo nedenlerine göre tedaviler: | Nedir? |
|---|---|
| Akut vertigo atakları: | Yatak istirahati, vestibuler engelleyici ajanların kullanılması |
| Benin paroksimal pozisyonel vertigo: | Kulak kanalındaki kalsiyum kristallerinin açılmasını ve temizlenmesini sağlayan özel bir hareket olan Epley manevrası |
| Akut periferal vesibulopati: | Yatak istirahati, vestibuler engelleyici ajanların kullanılması |
| Meniere hastalığı: | Yatak istirahati, vestibuler engelleyici ajanların kullanılması, antiemetik ilaçlar, diüretik ilaçlar |
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıklar için Risk Faktörleri
| Vertigoyla ilişkilendirilen hastalıkların görülme riskini artıran faktörler: |
|---|
| Özellikle yaşlılarda kalp damar hastalıkları |
| İç kulakta dengesizliğe neden olan yakın zamanda görülen iç kulak enfeksiyonu |
| Kafa travması geçmişi |
| Antidepresanlar ve antipsikotik ilaçlar |
Vertigoyla İlişkilendirilen Hastalıkların İlerleyişi
Vertigoyla ilişkilendirilen hastalıkların ilerleyişi, hastalığın nedenine bağlıdır. Akut periferal vesilopati genellikle 24 ila 48 saat sürer. Meniere hastalığın çaresi yoktur ancak belirtiler kontrol altına alınabilir. Belirtilerinizi en iyi nasıl kontrol altına alabileceğinizi doktorunuzdan öğrenin.
Kaynak: Healthline
Yorumlar (0)