VLDL kolesterol, damar sertleşmesi gibi sorunlara yol açan zararlı kolesterol türlerinden biridir. VLDL kolesterol yüksekliği başta kalp-damar sorunları olmak üzere birçok farklı hastalığa yol açabilir.
VLDL kolesterolün bazı özellikleri şunlardır:
- Çok yoğun miktarda yağ içerir.
- Fazla miktarda olursa ortaya çıkan olumsuz etki, kötü kolesterol olarak bilinen LDL’den daha fazladır.
- Damar duvarında kolesterol ve plak birikimine neden olur. Dolayısıyla yüksek seviyedeki VLDL kolesterol; koroner arter kalp sorunlarına, kalp krizine veya felce yol açabilir.
- Asıl görevi, trigliseritleri karaciğerden alıp depolanacakları dokulara taşımaktır. Trigliseritler ise, alınan fazla kalorilerin vücutta depolanabilmesi için dönüştürüldüğü yağ formlarıdır.
VLDL Kolesterolün Normal Değer Aralığı Nedir?
VLDL kolesterolün kan tahlillerinde okunan sağlıklı değer aralığı 2-30 mg/dL’dir. Değer 30 mg/dL’nin üstüne ne kadar çıkarsa, sağlık açısından getireceği tehlikeler de o oranda artar.
VLDL Kolesterol Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
VLDL kolesterol yüksekliği, kişinin yağlı beslendiği ve vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla kalori tükettiği anlamına gelebilir. Yağ metabolizmasında aksamaya yol açan bir etkenin varlığı da söz konusu olabilir.
VLDL Kolesterol Yüksekliği Neden Olur?
1) Aşırı Kilo Ve Hatalı Beslenme
VLDL kolesterolün esas üretilme amacı, alınan fazla kalorilerin kullanılabilirliğini sağlamaktır. Daha fazla kalori almak, daha fazla VLDL ve VLDL kolesterol üretilmesi demektir. Dolayısıyla aşırı kilolu bir insanın yağ depolarını hazırlamak için fazla miktarda VLDL kolesterol üretilmiş ve üretiliyor demektir.
Önemli: Kişinin fazla kilosunun olmaması, VLDL kolesterol düşüklüğünü garanti etmez. Hatalı besleniyorsa, depolanan yağlar hemen harcansa bile VLDL kolesterol yüksekliği olabilir. Bunun başlıca nedeni, doymuş yağ oranı yüksek beslenmektir. Aşağıdaki gıdaların doymuş yağ oranları fazladır:
- Yağlı kırmızı et
- Süt ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal gıdalar
- Yüksek oranda yağ içeren paketlenmiş gıdalar
- Margarin, tereyağı
- Kızartma türleri
- Cips, kraker gibi atıştırmalıklar
2) Sigara
Sigara damar duvarlarını tahriş eder. Bu tahriş, VLDL kolesterolün damar duvarına daha kolay yapışmasına neden olur. Yapıştıkça vücut daha fazla VLDL kolesterol üreterek kan dolaşımına sokma ihtiyacı duyar. Bu kısır döngü VLDL kolesterol yüksekliğine yol açar.
3) Bazı Hastalıklar
Aşağıdaki hastalıklar VLDL kolesterol yüksekliği riskini artırır:
- Şeker hastalığı
- Cushing hastalığı: Böbreküstü bezlerinin fazla aktif olmasına ve kortizol (stres) hormonlarının yükselmesine neden olan hastalık
- Akromegali: Büyüme hormonu fazlalığı
- Üremi: Ürenin kanda birikmesi
- Nefrotik sendrom: Böbrek hasarı ile ortaya çıkan belirtiler bütünü
- Hepatit
- Karaciğer yağlanması
- Polikistik over sendromu
- Hipotiroidi (tiroid hormonu azlığı)
- Ülser (H. Pylori), herpes, sitomegalovirüs ve kilamidyal pnömoni gibi bazı bulaşıcı hastalıklar
- Lenfoma ve miyelom dahil olmak üzere bazı kanser türleri
4) Diğer Nedenler
Bazı kişilerdeki VLDL kolesterol yüksekliği, genetik yatkınlıktan kaynaklanıyor olabilir. Aşağıdaki etkenler de VLDL kolesterol yüksekliğine yol açabilir:
- Alkol tüketmek
- Hareketsiz bir yaşam
- Doğum kontrol hapı kullanmak
- Aşırı stres ve diğer kaygı bozuklukları
VLDL Kolesterol Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Kişinin yağ metabolizmasının sağlıklı işlediği ve vücuda gereksiz kalorilerin alınmadığı anlamına gelir. Genellikle ideal kiloda olan, sigara içmeyen, düzenli egzersiz yapan ve sağlıklı beslenen kişilerde görülür.
