Vücutta Kaşıntı Nedenleri ve Tedavisi

1) Cilt Kuruluğu Ve Tahriş

Aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:

• Soğuk veya nemsiz havaya maruz kalmak
• Klima veya ısıtıcıların uzun süre çalışması
• Banyoda çok uzun süre kalmak veya çok sıcak suyun altında duş almak
• Ağır kimyasal içeren sabunlar, kozmetik ürünleri, temizlik malzemeleri veya deterjanlar kullanmak
• Yün veya sentetik kıyafetler
• Yaşlanmak

2) Sarılık

Safra kanallarının safra taşı vb. etkenlerle tıkanması ile birlikte safra karaciğere geri dönerse karaciğer hasarı (siroz) söz konusu olabilir. Bu durumda safra bileşenleri kana karışarak ciltte birikip, tüm vücutta kaşıntıya yol açabilir.

Aşağıdaki etkenler de safra bileşeninin (bilirubin) yükselmesine, sarılığa ve vücutta kaşıntıya neden olabilir:

• Aşırı alkol tüketimi
• Karaciğer veya safra kesesi iltihapları, hepatit
• Hemolitik anemi
• Orak hücreli anemi
• Gilbert Sendormu
• Talasemi
• Malarya (sıtma)
• Leptospiroz
• Öpücük hastalığı
• Pankreas iltihabı
• Nadiren karaciğer kanseri

Aşağıdaki ilaçlar da bilirubin yüksekliğine ve vücutta kaşıntıya neden olabilir:

• Rifampin, erythromycin gibi bazı antibiyotikler
• Probenecid (gut hastalığı ilacı)
• Chlorpromazine gibi psikiyatrik amaçlarla kullanılan bazı ilaçlar
• Östrojen gibi bazı hormon tedavisi ilaçları
• Nandrolone gibi bazı anabolik steroitler
• Acetaminophen gibi karaciğerde yüksek toksik etki bırakabilecek bazı ilaçlar

3) Kanda Üre Fazlalığı

Böbrek yetmezliğinden kaynaklanan kanda üre yükselmesi (hiperürisemi), vücutta kaşıntıya neden olan en yaygın internal sistemik sorunlardan biridir.

Aşağıdaki hastalıklar da kanda üre yükselmesine yol açabilir:

• Metabolik sendrom
• İdrar söktürücüler, siklosporin veya nikotinik asit içeren ilaçlar
• Yüksek tansiyon
• Asidoz
• Eklampsi (gebelik zehirlenmesi)
• Hipotiroidi, hiperparatiroidi
• Sarkoidoz

Ürenin çok fazla üretilmesine yol açan aşağıdaki etkenler de hiperürisemiye neden olarak vücutta kaşıntıya yol açabilir:

• Sakatat, aşırı miktarda et, deniz ürünleri veya aşırı alkol gibi yüksek pürinli ürünler tüketmek
• Lesch-Nyhan sendromu
• Kelley-Seegmiller sendromu

4) Alerji Ve Diğer Nedenler

Tüketilen gıdalara karşı kişinin alerjik tepkisi, vücutta kaşıntı olarak belirebilir. Bazı ilaçlar, toza maruz kalmak vb. etkenler de alerjiye ve vücutta kaşıntıya yol açabilir.

Aşağıdaki etkenler de bölgesel veya tüm vücutta kaşıntıya yol açabilir:

• Gıda duyarlılıkları
• Kurdeşen
• Uyuz, vücut biti
• Fotodermatoz (güneşe maruz kalınca kaşıntı artıyorsa)
• Atopik dermatit, seboreik dermatit
• Herpes iltihapları, bazı diğer cilt iltihapları

Kesin tedavi için vücutta kaşıntı nedeni tespit edilmelidir. Cilde dair sorunların teşhisi, fizik muayene ve tahliller yapılmadığı sürece zor olmaktadır. Ancak aşağıdaki genel öneriler fayda sağlayabilir:

1) Kaşımayın

Kaşımak ilk etapta rahatlatsa bile hemen her kaşıntının sonraki zamanlarda daha da şiddetlenmesine neden olur.

• Dayanamayacak olursanız da tırnaklarınızı değil, bir kumaş parçasını kullanın.
• Kaşınan bölgeyi soğuk su ile yıkayın veya serin bir duş alın.
• Yulaf ezmesi banyosu yapın.
• Bol, esnek, hava alan kıyafetler giyin.

2) İlaç Tedavisi

Kalamin losyonu vücutta kaşıntı vakalarının birçoğuna iyi gelmektedir. Aşağıdaki içerikleri olan reçetesiz kaşıntı kremlerini de deneyebilirsiniz:

• Kâfur
• Mentol
• Fenol
• Pramoksin
• Difenhidramin
• Benzokain
• Antihistaminler: Tüm vücutta kaşıntı söz konusu ise ilk akla gelen ilaç tedavisidir. Sertizin veya loratidin gibi örnekleri vardır.
• Hidrokortizon Kremleri: Bazı egzama vakalarında önerilebilir.

3) Yaşam Tarzı Önerileri

• Güneşe maruz kalmayın, gerekirse güneş kremi kullanın.
• Nemlendirici kremler kullanın.
• Tahriş edici etkisi olabilecek kimyasallardan uzak durun.