Vücutta Kaşıntı Nedenleri ve Tedavisi

Vücutta kaşıntı ile birlikte kızarıklık vb. başka sorunlar ortaya çıkmıyorsa, kaşıntının nedeni büyük ihtimalle cilt kuruluğu ve tahriştir.

Vücutta Kaşıntı Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Vücutta kaşıntı çoğu zaman kolay giderilebilir cilt kuruluğundan kaynaklanmaktadır. Ancak böbrek yetmezliği veya sarılık gibi sorunların dahil olduğu birçok farklı tehlikeli hastalık da vücutta kaşıntıya neden olabilir.

Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?

Özellikle sarılık veya böbrek yetmezliği gibi sorunlardan kaynaklanıyor olduğundan şüphe ettiğiniz vücutta kaşıntı vakalarında zaman kaybetmeden uzman doktor yardımı almalısınız.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Vücutta kaşıntı için Deri ve Zührevi Hastalıkları (Dermatoloji) bölümüne gidilir. Daha ciddi bir durumdan kaynaklandığını düşünüyorsanız İç Hastalıkları (Dahiliye) bölümüne gitmelisiniz.

Vücutta Kaşıntı Neden Olur?

1) Cilt Kuruluğu Ve Tahriş

Aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:

Soğuk veya nemsiz havaya maruz kalmak
Klima veya ısıtıcıların uzun süre çalışması
Banyoda çok uzun süre kalmak veya çok sıcak suyun altında duş almak
Ağır kimyasal içeren sabunlar, kozmetik ürünleri, temizlik malzemeleri veya deterjanlar kullanmak
Yün veya sentetik kıyafetler
Yaşlanmak

2) Sarılık

Safra kanallarının safra taşı vb. etkenlerle tıkanması ile birlikte safra karaciğere geri dönerse karaciğer hasarı (siroz) söz konusu olabilir. Bu durumda safra bileşenleri kana karışarak ciltte birikip, tüm vücutta kaşıntıya yol açabilir.

Aşağıdaki etkenler de safra bileşeninin (bilirubin) yükselmesine, sarılığa ve vücutta kaşıntıya neden olabilir:

Aşırı alkol tüketimi
Karaciğer veya safra kesesi iltihapları, hepatit
Hemolitik anemi
Orak hücreli anemi
Gilbert Sendormu
Talasemi
Malarya (sıtma)
Leptospiroz
Öpücük hastalığı
Pankreas iltihabı
Nadiren karaciğer kanseri

Aşağıdaki ilaçlar da bilirubin yüksekliğine ve vücutta kaşıntıya neden olabilir:

Rifampin, erythromycin gibi bazı antibiyotikler
Probenecid (gut hastalığı ilacı)
Chlorpromazine gibi psikiyatrik amaçlarla kullanılan bazı ilaçlar
Östrojen gibi bazı hormon tedavisi ilaçları
Nandrolone gibi bazı anabolik steroitler
Acetaminophen gibi karaciğerde yüksek toksik etki bırakabilecek bazı ilaçlar

3) Kanda Üre Fazlalığı

Böbrek yetmezliğinden kaynaklanan kanda üre yükselmesi (hiperürisemi), vücutta kaşıntıya neden olan en yaygın internal sistemik sorunlardan biridir.

Aşağıdaki hastalıklar da kanda üre yükselmesine yol açabilir:

Metabolik sendrom
İdrar söktürücüler, siklosporin veya nikotinik asit içeren ilaçlar
Yüksek tansiyon
Asidoz
Eklampsi (gebelik zehirlenmesi)
Hipotiroidi, hiperparatiroidi
Sarkoidoz

Ürenin çok fazla üretilmesine yol açan aşağıdaki etkenler de hiperürisemiye neden olarak vücutta kaşıntıya yol açabilir:

Sakatat, aşırı miktarda et, deniz ürünleri veya aşırı alkol gibi yüksek pürinli ürünler tüketmek
Lesch-Nyhan sendromu
Kelley-Seegmiller sendromu

4) Alerji Ve Diğer Nedenler

Tüketilen gıdalara karşı kişinin alerjik tepkisi, vücutta kaşıntı olarak belirebilir. Bazı ilaçlar, toza maruz kalmak vb. etkenler de alerjiye ve vücutta kaşıntıya yol açabilir.

Aşağıdaki etkenler de bölgesel veya tüm vücutta kaşıntıya yol açabilir:

Gıda duyarlılıkları
Kurdeşen
Uyuz, vücut biti
Fotodermatoz (güneşe maruz kalınca kaşıntı artıyorsa)
Atopik dermatit, seboreik dermatit
Herpes iltihapları, bazı diğer cilt iltihapları

Vücutta Kaşıntı Nasıl Geçer?

Kesin tedavi için vücutta kaşıntı nedeni tespit edilmelidir. Cilde dair sorunların teşhisi, fizik muayene ve tahliller yapılmadığı sürece zor olmaktadır. Ancak aşağıdaki genel öneriler fayda sağlayabilir:

1) Kaşımayın

Kaşımak ilk etapta rahatlatsa bile hemen her kaşıntının sonraki zamanlarda daha da şiddetlenmesine neden olur.

Dayanamayacak olursanız da tırnaklarınızı değil, bir kumaş parçasını kullanın.
Kaşınan bölgeyi soğuk su ile yıkayın veya serin bir duş alın.
Yulaf ezmesi banyosu yapın.
Bol, esnek, hava alan kıyafetler giyin.

2) İlaç Tedavisi

Kalamin losyonu vücutta kaşıntı vakalarının birçoğuna iyi gelmektedir. Aşağıdaki içerikleri olan reçetesiz kaşıntı kremlerini de deneyebilirsiniz:

Kâfur
Mentol
Fenol
Pramoksin
Difenhidramin
Benzokain
Antihistaminler: Tüm vücutta kaşıntı söz konusu ise ilk akla gelen ilaç tedavisidir. Sertizin veya loratidin gibi örnekleri vardır.
Hidrokortizon Kremleri: Bazı egzama vakalarında önerilebilir.

3) Yaşam Tarzı Önerileri

Güneşe maruz kalmayın, gerekirse güneş kremi kullanın.
Nemlendirici kremler kullanın.
Tahriş edici etkisi olabilecek kimyasallardan uzak durun.