
♦♦Kalp sağlığının yerinde olması, tıpkı bir binayı inşa etmek gibidir. Binanın temeli ne kadar sağlam olursa bina da o kadar sağlam olur. Aynı şekilde, hayatınızın erken döneminde sağlıklı bir hayat tarzını benimsemeniz, yaşlandığınızda sağlık durumunuzun çok daha iyi olmasını sağlar. Bu durum, özellikle yüksek kolesterol için oldukça geçerlidir.
♦♦Kolesterol vücudunuz tarafından üretilen ve bazı yiyeceklerde de bulunan yağlı bir maddedir. Vücudunuzun düzgün işleyebilmesi için kolesterole ihtiyacı vardır ama çok fazla kolesterolün olması yani yüksek tansiyon, kalp hastalıklarının ve inmenin oluşma riskini artırır. Vücudunuzda bulunan fazla kolesterol kullanılamaz ve kan damarlarının içinde birikmeye başlayarak tıkanıklıklara neden olur. Bunun sonucunda, kalp hastalığı riskiniz artar.
♦♦Toplam kolesterol seviyeniz, kanınızda bulunan toplam kolesterol seviyesidir. Bu seviye, hem düşük yoğunluklu lipoproteini (LDL) hem de yüksek yoğunluklu lipoproteini (HDL) ölçer.
♦♦LDL’ye, damarlarınızı tıkayıp kalp hastalığı riskinizi artırdığı için kötü kolesterol de denir. HDL ise sizi kalp hastalıklarından koruduğu için iyi kolesterol olarak düşünülür. HDL seviyeniz ne kadar yüksek olursa o kadar iyi olur.
♦♦Toplam kolesterol seviyesinin bulunması için son olarak trigliseritler ölçülür. Trigliseritler, vücutta birikebilen bir yağ türüdür. Trigliserit seviyesinin yükselmesi kalp hastalığı riskini artırır.
Yetişkinlerde Kolesterol
♦♦Yetişkinlerin kolesterol seviyeleri, 20 yaşından itibaren her 4 yılda bir kontrol edilmelidir. Yaşlandıkça kolesterol seviyesi de yükselme eğiliminde olur.
♦♦Erkekler genellikle kadınlara göre daha büyük risk altındadır. Ancak, kadınların kolesterolleri de menopozdan sonra yükselmeye başlayabilir. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı ile şeker hastalığı riski taşıyanların ve sigara içenlerin yüksek kolesterol için daha sık test yaptırması önerilir.
Yetişkinler için Kolesterol Tablosu
Bu tablo, yetişkinler için kabul edilen kolesterol ve trigliserit seviyelerini göstermektedir. Tüm değerler mg/dL cinsindendir.
Toplam Kolesterol | HDL Kolesterolü | LDL Kolesterolü | Trigliseritler | |
---|---|---|---|---|
İyi | 200’den az | 40 ve üstü | 100’den az | 149’dan az |
Sınır | 200 – 239 | – | 130-159 | 150-199 |
Yüksek | 240 ve üstü | – | 160 ve üstü | 200 ve üstü |
Düşük | – | 40’tan az | – | – |
Çocuklarda Kolesterol
♦♦Fiziksel olarak aktif, sağlıklı bir beslenme düzenine sahip, aşırı kilolu olmayan ve aile geçmişinde yüksek kolesterol olmayan çocuklarda yüksek kolesterol riski çok düşüktür.
♦♦Tüm çocuklarda kolesterol seviyesi 9 – 11 yaş arasında kontrol edilir ve bu kontrol 17 – 21 yaş arasında tekrarlanır.
♦♦Aile geçmişinde diyabet ya da yüksek kolesterol varsa çocuğun yüksek kolesterol için 2 – 8 yaşlarında ve tekrar 12 – 16 yaşlarında kontrol edilmesi gerekmektedir.
Çocuklar için Kolesterol Tablosu
Bu tablo, çocuklar için kabul edilen kolesterol ve trigliserit seviyelerini göstermektedir. Tüm değerler mg/dL cinsindendir.
Toplam Kolesterol | HDL Kolesterolü | LDL Kolesterolü | Trigliseritler | |
---|---|---|---|---|
İyi | 170’den az | 45 ve üstü | 110’dan az | 0 – 9 yaş arası çocuklarda 75’ten az 10 – 19 yaş arası çocuklarda 90’dan az |
Sınır | 170 – 199 | 40-45 | 110-129 | 0 – 9 yaş arası çocuklarda 75 – 99 10 – 19 yaş arası çocuklarda 90 – 129 |
Yüksek | 200 ve üstü | – | 130 ve üstü | 0 – 9 yaş arası çocuklarda 100 ve üstü 10 – 19 yaş arası çocuklarda 130 ve üstü |
Hayat Tarzında Yapabileceğiniz Değişiklikler
Hayat tarzınızda yapacağınız basit değişikliklerle kolesterol seviyenizi düşürebilirsiniz.
- Egzersiz yapın. Fiziksel aktiviteler kilo vermenizi sağlar ve HDL seviyenizi yükseltir. Günde 30 – 60 dakika boyunca hareket etmeyi hedefleyin.
- Daha çok lifli gıda tüketin. Beyaz undan yapılan ekmek ve makarnayı tam tahıllı undan yapılanlarla değiştirin.
- Sağlıklı yağlar tüketin. Zeytinyağı, avokado ve fındık yağı LDL seviyesini yükseltmez.
- Kolesterol alımını kısıtlayın. Peynir, süt ve kırmızı et gibi kolesterol içeren yiyeceklerin tüketimini sınırlandırın.
- Sigara içmeyi bırakın.
*Herkesin yapısı farklıdır. Aile geçmişinde ve sizin sağlık durumunuzda diyabet gibi yüksek kolesterole neden olacak durumların olması risk durumunu büyük ölçüde etkiler. Kolesterol seviyenizi öğrenmek için doktorunuzla görüşebilirsiniz.
*Önemli olan, hayatınız boyunca normal bir kolesterol seviyesinde olmaktır. İnsanların yanlış anladığı durumsa, yıllarca kolesterolü önemsemeyip daha sonra harekete geçilebileceğini düşünmeleridir. O zamana kadar damarlarınız çoktan kolesterolle dolup taşar.
Kaynak: Healthline
Bir cevap yazın