Yemek borusu (özofagus) kanseri bölgesel olarak hızlı yayılabilen bir kanserdir. Erken dönemde genellikle belirti göstermediği için teşhisi zordur. Çoğu vakanın tedavisinde yemek borusunun bir kısmının alınması gerekmektedir.
Yemek Borusu (Özofagus) Kanseri Belirtileri
Yemek borusu kanserinin en yaygın görülen belirtisi yutkunurken güçlük ve tıkanma hissidir. Yutkunma esnasında bir miktar ağrı veya yanma da hissedilebilir. Aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Lokmayı yuttuktan kısa bir süre sonra tekrar yukarı çıkması
- Boğazda veya göğüs kemiğinin arkasında ağrı
- Asit reflüsü (yemek borusunda ortaya çıkan bir tümör mide kapakçığının tam kapanmasını engelleyerek mide asidinin yukarı çıkmasına ve reflüye neden olabilir)
- Ses kısıklığı
- Sürekli öksürme
- Kan öksürme
- Dışkının koyu renkte (zift gibi) olması
Unutulmamalıdır ki bunların yemek borusu kanseri haricinde daha hafif başka hastalıkların belirtileri olma ihtimali daha yüksektir.
Yemek Borusu (Özofagus) Kanseri Neden Olur?
Yemek borusu kanserinin neden ortaya çıktığı henüz tüm ayrıntılarıyla netleşmemiştir. Ancak aşağıdaki etkenler hastalığın ortaya çıkma riskini artırmaktadır:
1) Sigara Ve Alkol
Tüm tütün mamulleri yemek borusu kanseri riskini katlamaktadır. Günde bir paket sigara içen bir kişinin bu kansere yakalanma ihtimali en az iki katına çıkmaktadır. Kullanım miktarı ve süresi arttıkça risk büyür.
Alkol de yemek borusu (özofagus) kanseri riskini tehlikeli derecede artırmaktadır. Hem sigara hem de alkol kullanan bir kişinin yemek borusu kanserine yakalanma riski diğer insanlara göre kat kat fazladır.
2) Reflü Ve Barrett Sendromu
Mide reflüsünde mide asidi yemek borusuna doğru yükselir. Bu durum uzun vadede yemek borusunda tahrişe neden olur. Sonuçta Barrett sendromu ve yemek borusu kanseri riski bir miktar yükselir.
Barrett sendromu, yemek borusunun özellikle mideye yakın bölümündeki dokuların şekil değiştirerek bağırsak dokularına benzemesi durumudur. Barrett sendromu, hangi aşamada olduğuna bağlı olmak üzere yemek borusu kanseri riskini tehlikeli düzeyde artırabilir.
3) Akalazya
Akalazya, yemek borusunun mideye bağlandığı kısmın sağlıklı bir şekilde gevşeyememesi hastalığıdır. Bu durum yiyeceklerin ve içeceklerin daha zor aşağı inmesine ve tahrişe neden olmaktadır. Akalazya hastalarında 15-20 yıl sonra yemek borusu kanseri görülebilmektedir.
4) Diğer Risk Faktörleri
Aşağıdaki etkenler de yemek borusu (özofagus) kanserinin görülme ihtimalini artırmaktadır:
- İşlenmiş et tüketmek ve yeterince meyve sebze tüketmemek
- Sürekli çok sıcak içecekler (veya yiyecekler) tüketmek
- Aşırı kilolu olmak
- Tiloz: Ayak tabanı ve aya dokularında kontrolsüz büyüme ile karakterize bir hastalık
- Temizlik solventleri gibi bazı işyeri kimyasallarına maruz kalmak
- Yemek borusu yaralanmaları
- Plummer-Vinson sendromu: Yemek borusunun üst kısmında doku bozulması ve kansızlık ile karakterize olan bir hastalık
- Erkeklerde ve 65 yaş üzeri kişilerde yemek borusu kanseri daha sık görülmektedir.
Yemek Borusu (Özofagus) Kanseri Tedavisi
1) Cerrahi Müdahale
Yemek borusu kanserinin en sık kullanılan tedavi yöntemi cerrahi müdahaledir. Yemek borusunun bir kısmının özofajektomi adı verilen ameliyatla alınması gerekebilir.
- Doktorlar yemek borusunun kalan sağlıklı kısmını mideye bağlarlar, bu sayede hasta yutkunmaya devam edebilir. Bu işlem için plastik tüp veya bağırsağın bir parçası kullanılabilir.
- Kanser yayılmışsa civardaki lenf bezlerinin de alınması gerekebilir.
- Bir tümör yüzünden yemek borusu daralmış veya tıkanmışsa genişleyebilen metal stentler yardımıyla açıklık sağlanabilir.
- Erken dönemde fark edilen yemek borusu kanseri ufak bir kesikten yapılan kolay bir müdahale sayesinde bile tedavi edilebilir.
2) Radyasyon Tedavisi
Radyasyon tedavisinde kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Bu ışınlar dışarıdan da gönderilebilir, yemek borusunun yakınına, vücut içerisinde yerleştirilen radyoaktif maddeler de kullanılabilir.
Radyasyon tedavisi esnasında yemek borusunun açık kalması için plastik bir tüp yerleştirilmesi gerekebilir.
3) Kemoterapi
Kemoterapide kanserli hücrelerin gelişmesini ve bölünmesini engelleyecek ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar oral veya damar yolu ile alınabilir, yemek borusu yakınına ufak dozlarda şırınga da edilebilir.
4) Beslenme Önerileri
Yemek borusu kanseri olan hastalar tedavi öncesinde ve sonrasında yutkunma güçlüğü çekebilirler. Aşağıdaki öneriler daha rahat beslenmenizi sağlayacaktır:
- Ham sebze, sert et ve hamur ekmek gibi yemek borusunda tıkanabilecek besinler tüketmeyin
- Kuru gıdaları sos ve sularla yumuşatın
- Et ve sebzeleri ufak parçalar bölerek pişirin ve yiyin
- Meyveleri blenderden geçirebilirsiniz
- Dondurma, yoğurt ve krema gibi besinleri deneyebilirsiniz.
5) Diğer Tedaviler
Yemek borusu (özofagus) kanserinin tedavisinde kanserli hücreleri öldürmek için aşağıdaki yöntemler de kullanılabilir:
- Lazer Tedavisi
- Elektrokoagülasyon: Elektrik akımı kullanılır
