Yüksek Fonksiyonlu Otizm Nedir? Tedavisi Var mıdır?

Yüksek fonksiyonlu otizm, tıbbi bir teşhis değildir. Bu durum genellikle okuyabilen, yazabilen, konuşabilen ve bir yardımcıya ihtiyaç duymadan günlük işlerini yapabilen otizm spektrum bozukluğu yaşayan kişileri ifade etmek için kullanılır.

Otizm, sosyal etkileşime ve iletişime girme konusunda zorlukların yaşandığı nörolojik bir bozukluktur. Belirtileri hafif ya da ciddi olabilir. Bu yüzden, otizme artık otizm spektrum bozukluğu denmektedir. Yüksek fonksiyonlu otizm, genellikle bu spektrumdaki hafif belirtileri yaşayan kişiler için kullanılmaktadır.

Yüksek Fonksiyonlu Otizm, Asperger Sendromundan Farklı mı?

Yakın zamana kadar Asperger sendromu yaşayan kişilerin farklı bir rahatsızlık yaşadığı düşünülmekteydi. Asperger sendromu tanısı konulan kişiler, konuşmalarında, bilişsel gelişimlerinde, yaşlarına uygun becerileri yapmalarında, uyum sağlamalarında ve çevreye dair merak duygularında bir sorun olmamasına rağmen otizm benzeri pek çok belirti yaşamaktadır. Bu belirtiler çok daha hafiftir ve günlük hayatlarını etkilemeyecek şekildedir.

Bazı kişiler, bu iki durumun aynı şey olduğunu düşünse de yüksek fonksiyonlu otizm resmi olarak tanınan bir hastalık değildir. Otizmin ciddiyeti kriterlere bakılarak ve diğer hastalıklar elenerek ortaya konulur.

Otizmin Seviyeleri

Belirtilerin kıyaslanabilmesi ve teşhisin konulabilmesi için bir manuel bulunmaktadır. Bu manuelin en yeni versiyonu DMS-5’tir ve 2013 yılında yayınlanmıştır. Bu versiyonda otizmle alakalı tüm hastalıklar, otizm spektrum bozukluğu altında bir araya getirilmiştir.

Bugün, otizm spektrum bozukluğu ciddiyetine göre üç seviyeye ayrılmıştır:

1. Seviye

Bu seviye, otizm spektrum bozukluğundaki en hafif seviyedir. Bu seviyedeki kişiler genellikle işlerine, okullarına ya da ilişkilerine engel olmayan hafif belirtiler yaşarlar. Bu yüzden çoğu kişi bu seviyeye yüksek fonksiyonlu otizm veya Asperger sendromu demektedir.

2. Seviye

Bu seviyedeki kişilerin konuşma terapisi ve sosyal becerileri artırma eğitimleri gibi desteklere daha fazla ihtiyaçları vardır.

3. Seviye

Otizm spektrum bozukluğundaki en ciddi seviye 3. seviyedir. Bu seviyedeki insanların daha fazla desteğe, tam zamanlı yardımcıya ve bazı durumlarda yoğun terapilere ihtiyaçları vardır.

Otizm Spektrum Bozukluğunda Seviyelere Nasıl Karar Verilir?

Otizm spektrum bozukluğunda seviyelere karar vermek için tek bir test yoktur. Otizmin seviyesinin anlaşılabilmesi için doktorun ve psikoloğun hastayla uzun konuşmalar yaparak hastayla ilgili bazı durumları anlamaları gerekmektedir. Bu durumlar:

Sözel ve duygusal gelişim
Sosyal ve duygusal yetenekler
Sözel olmayan iletişim becerileri

Ayrıca, kişinin başkalarıyla anlamlı bir ilişki sürdürebileceğini de ölçmeye çalışırlar.

Otizm spektrum bozukluğu, 18 aylıkken bile teşhis edilebilir bir durumdur. Ancak çoğu çocukta ve yetişkinlerde çok daha sonrasına kadar teşhis edilemeyebilir. İlerleyen yaşlarda teşhisin konulması tedaviyi daha da zorlaştıracaktır. Çocuğunuzda veya kendinizde otizm spektrum bozukluğu olduğunu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktorla görüşmelisiniz.

Farklı Seviyeler Nasıl Tedavi Edilir?

Otizm spektrum bozukluğunun farklı seviyelerinin tedavi edilmesi için standartlaştırılmış tedavi önerileri bulunmamaktadır. Tedavi, kişinin yaşadığı benzersiz belirtilere göre değişiklik gösterecektir. Otizm spektrum bozukluğunun farklı seviyelerini yaşayan kişiler aynı tür tedaviler alsalar da 2. ve 3. seviyedeki hastaların 1. seviyedekilere göre daha uzun süreli tedavi olmaları gerekmektedir.

Otizm spektrum bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan yöntemler:

1.Konuşma Terapisi

2.Fiziksel Tedavi

3.Ergoterapi

5.Duyu Bütünleme Terapisi

6.Uygulamalı Davranış Analizi

7.İlaç
Otizm spektrum bozukluğunu tedavi etmek için kullanılabilecek ilaçlar olmasa da depresyon veya aşırı enerji gibi belirtiler için ilaç kullanılabilir. Yüksek fonksiyonlu otizm tıbbi bir terim değildir ve tam bir tanımı bulunmamaktadır. Buna rağmen, bu ifade çoğu zaman 1. seviye otizm için kullanılmaktadır. Yüksek fonksiyonlu otizm, Asperger sendromuyla da kıyaslanabilir. Asperger sendromu, Amerikan Psikoloji derneği tarafından artık tanınmayan bir durumdur.