Yüz kızarması günlük hayatta karşılaşılan heyecanlı durumlara vücudun verdiği doğal bir tepkidir. Adrenalin üretimi ve bunun da sempatik sistemi uyararak, vücut ısısını artırması yüzde kızarıklığa neden olur. Bu gayet olağan bir durumdur.
Ama bazı insanlarda yüz kızarması sıradan olaylarla karşılaşıldığında bile ortaya çıkabilir. Yüz kızarması kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir ya da temel bir rahatsızlık haline gelebilir. Bu durumda yüz kızarmasının nedenleri incelenmeli ve nedenlere göre bir tedavi yöntemi bulunmaya çalışılmalıdır.
Yüz Kızarması Nedenleri
Psikolojik Kaynaklı Yüz Kızarması
Birçok insanda yüz kızarması tamamen psikolojik temellidir. Eğer yüz kızarmasına anlamsız bir yüz kızarması korkusu (eritrofobya) ya da sosyal bir fobi olan eleştirilme korkusu neden oluyorsa psikolojik tedavi yöntemi tavsiye edilir. Bunun dışında kaygı (anksiyete) bozukluğu da yüz kızarmasına neden olabilir.
Menopoz
Yüz kızarmalarının en yaygın nedenlerinden biri de menopozdur. Menopoz çoğu kez ani sıcak basmalarına, kalp atış hızının artmasına ve yüz kızarmalarına neden olur.
Rosacea
Rosacea kronik bir cilt sorunudur. Yüzde kızarıklıklara ve minik, içi sıvı dolu şişlikler oluşmasına neden olur.
Yüz kızarmasının Diğer Nedenleri
- Sıcak ya da baharatlı yiyecekler
- Alkol kullanımı
- Karsinoid Sendromu
- Diyabet ve kolesterolü tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar
- Yüksek ateş
- Ortam sıcaklığındaki ani değişiklikler
Yüz Kızarması Tedavisi
1) Psikoterapi
Fobiler için en yaygın kullanılan tedavi yöntemi bilişsel davranış terapisidir. Bilişsel davranış terapisi yardımcı olmayan ve gerçekdışı düşünmenin negatif düşünmeye yol açacağı fikrini esas alan bir tedavi yöntemidir. Bilişsel davranış terapisinin ilk amacı bu döngüyü kırmaktır. İkinci amacı ise daha pozitif davranış kazanmaya yardımcı olarak, pozitif düşünmenin yeni yollarını keşfetmektir.
Örneğin, yüz kızarma korkusuyla yaşayan birçok kişi yüzleri kızardığında insanların kendilerinin bu durumunu eğlenceye alacağı fikrini taşır. Tedavinin bir parçası olarak, terapist bu korkunun gerçekdışı bir korku olduğu konusunda hastaya telkinde bulunur. Birçok insanın yüz kızarması sorunu taşıyan kişilere karşı olumsuz bir tutumunun olmadığına ina etmeye çalışır. Bundan dolayı daha gerçekçi bir düşünce şu olmalıdır: “Ben utangaç gibi görünen biri olabilirim fakat insanlar genellikle bunu kabul etmekten mutlu olurlar ve benimle yakın ilişki kurmak için daha fazla çaba harcayacaktır”.
Bilişsel davranış terapisi genellikle 6 haftalık her biri 1 saat süren seanslardan oluşur. Diğer psikolojik terapiler şunlardır:
- Nefes alma teknikleri: Kaygı ve hızlı nefes alma sıkıntılarını hafifletici bir teknik
- Düşünce değiştirme tekniği: Düşünceleri değiştirmeyi ya da yeniden yönlendirmeyi esas alan ve bunun sonucu olarak yüz kızarma vakalarını azaltan bir teknik
2) İlaç Tedavisi
Antidepresan ilaç tedavileri de insanlarda sosyal bir fobi haline gelebilen bu korku ve kaygı hissinin üstesinden gelmek için kullanılabilir. Ayrıca anksiyete bozukluğuna bağlı yüz kızarmalarında da antidepresanlar fayda sağlayacaktır.
3) Cildi Korumak
Eğer yüz kızarmasına rosacea neden oluyorsa stres, güneş ışığına uzun süre maruz kalma ve baharatlı yiyecekler gibi yaygın tetikleyici faktörlerden kaçınmak gerekir.Kamuflaj makyajı tedavisi ve lazer tedavisiyle görünür kan damarlarını küçültme tedavisi rosacea için diğer tedavi seçenekleridir.
4) Hormon Tedavisi
Menopoz gibi hormonal değişikliklerin tetiklediği sıcak basma durumlarında hormon replasman tedavisi ya da antihipertansif (ateşleme hızını azaltan) ilaçlar tavsiye edilir.
5) Endoskopik Torasik (Göğüsle İlgili) Sempatektomi (ETS)
Şiddetli yüz kızarmalarına aşırı terlemenin de eşlik ettiği durumlarda ameliyat düşünülebilir. Endoskopik torasik sempatektomi (ETS) yüze ait damarların genişlemesine neden olan bazı sinirlerin kesilmesini esas alan bir cerrahi prosedürdür. Ameliyat bilincin tamamen kapalı olduğu ve prosedür sırasında hiçbir rahatsızlığın hissedilmediği genel anasteziyle yürütülür.
Prosedür esnasında koltuk altından küçük bir kesik alınır ve terlemeyi sağlayan sempatik sinir kesilir.Sempatik sinir elin ve koltuk altının salgı bezlerini kontrol eder ve göğüs kafesinin içinde, göğsün hemen üzerinde bulunur.
ETS terlemeyi azaltmanın yanı sıra yüz kızarmasını da azaltacaktır çünkü sempatik sinir cilde ekstra kan takviyesini kontrol eder.
Fakat ETS’nin bir takım riskleri de mevcuttur. Bunlar:
- Göğsün düşük de olsa yaralanma riski vardır.
- Kanın akciğerlerle göğüs duvarları arasındaki boşlukta toplandığı durumlarda pıhtı atması düşük ihtimalli olsa da görülebilir.
- Horner sendromu olarak da bilinen düşük göz kapağı ameliyattan sonra 100’de 1 oranında görülebilmektedir.
- Ameliyat edilen bölge dışındaki diğer vücut bölümlerinde terleme oranının artmasına da rastlanabilir. Bu probleme 100’de 1 oranında rastlanmaktadır.
ETS’nin küçük risklerine rağmen hastalar üzerinde 15 yıllık bir periyodu kapsayan bir çalışma terleme tedavisinde % 93’lük bir başarı oranını ortaya koymuştur. ETS’nin yüz kızarmalarını azaltmada çok etkili bir tedavi olduğu tedaviyi alan hastalardaki % 80-90 lık başarı oranıyla ispatlanmıştır
