Yüz uyuşması uygun olmayan bir duruş, sinir sıkışması gibi basit bir nedenden de kaynaklanabilir. Yüz felci ve nöropati gibi daha ciddi sebeplerle de oluşabilir.
Yüzdeki hissetme trigeminal sinir (üçlü sinir) tarafından sağlanır ve bu sinirin üç ana dalı vardır. Bu sinir hissetmeyi sağlar ve beyinden gelen emirlere göre yüzdeki kasların ve ifadelerin kontrolünü koordine eder. Trigeminal sinirler beyin kökünden çıkar ve yüze gelinceye kadar kafatasının derinliklerinden geçer.
Yüz Uyuşmasının Nedenleri
1) Uygun Olmayan Duruş
Genel Bilgi: Uyurken alınan anormal pozisyonlar veya başla yapılan aktivitelerde anormal hareketler trigeminal sinirlerde baskıya ve iltihaba neden olabilir. Bu durumlardaki uyuşma uzun süreli değildir.
Belirtileri: Yüzün etkilenen kısmındaki uyuşukluk ve güçsüzlük yüzdeki sinirlerin zayıflamasının sonucudur. Bilgisayarda çalışırken ya da okurken, başın uzun süre anormal pozisyonda kalması sonucu ağrı meydana gelebilir. İlginç şekillerde uyumak da aynı belirtilere neden olabilir.
2) Sinir Sıkışması
Genel Bilgi: Yüz sinirleri tüm yüzde hissetmeyi sağlamak için üç kola ayrılır. Sinir dalları, yaralanmadan, sarsıntıdan veya tahrişten dolayı sıkışabilir. Bu durum genelde zamanla ve dinlenmeyle kendiliğinden geçer.
Belirtileri: Sinir sıkışmasına bağlı olarak yüzün bir tarafında ya da belirli bir bölgesinde meydana gelen uyuşukluk ve karıncalanmadır. Sinir sıkışması, keskin ağrıya neden olabilir.
3) Nöropati
Genel Bilgi: Yüzdeki, boyundaki ya da baştaki sinirlerin hasar görmesi, yüzde karıncalanmaya ya da uyuşmaya neden olur. Diyabet, nöropatinin en yaygın nedenlerinden biridir ve felç için bir risk faktörüdür. Yüzde uyuşma hisseden diyabet hastaları acilen tıbbi yardıma başvurmalıdırlar.
Belirtileri: Yüzde uyuşma, yanma ya da karıncalanma hissi, yüzde güçsüzlük veya ağrı nöropatiden kaynaklanıyor olabilir.
4) Hafif Felç
Genel Bilgi: Felç, beynin bir bölümüne kanın gitmemesi durumunda meydana gelir. Bu durum vücudun veya yüzün bir tarafında güçsüzlüğe ya da inmeye neden olabilir. Felç ciddi bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Bazı felç çeşitleri beyin kanamasına neden olur, hayati tehlikesi vardır ve acil ameliyata ihtiyaç olabilir.
Belirtileri: Birçok insan, vücudunun ya da yüzünün bir kısmında uyuşma ve güçsüzlük hisseder. Felç belirtileri hafif karıncalanma olarak başlar ve daha sonra hızlı bir şekilde ilerleyerek vücudun bir tarafında tamamen inmeye neden olur. Felçte yüz sarkması sık rastlanan bir durumdur. Beynin hangi kısmının etkilendiğine bağlı olarak, konuşma ve insanlarla eşyaları tanıma kabiliyeti zayıflayabilir. Bazı insanlar yürüme yeteneklerini kaybedebilirler.
5) Yüz Felci
Genel Bilgi: Yüz felci, yüzün bir kısmında inmeye neden olur. Nadiren de olsa iki tarafta da görülür. Her yıl 5 binde 1 kişi yüz felcine geçirmektedir.
Belirtileri: Yüz uyuşması ve yüz sarkması yüz felcinin en belirgin özellikleridir. Genellikle yüzün alından ağza kadar tamamı etkilenir. Yüz kaslarında seğirme meydana gelebilir. Diğer yaygın görülen belirtileri de ağzın ve göz kapaklarının sarkması, salya akması, yüzde ve dilde anormal his oluşması ve damak tadının bozulmasıdır. Çoğu durumda yüz felci zamanla daha iyiye gider ve iltihabı azaltan ve enfeksiyonla savaşan reçeteli ilaçlarla iyileşir.
6) MS Hastalığı (Multipl Skleroz)
Genel Bilgi: Bu otoimmün (doğuştan gelen bağışıklık) durumunda, vücut üçlü sinir (trigeminal sinir) dahil olmak üzere sinir sisteminin çeşitli bölümlerine saldırır. Asıl nedeni bilinmemektedir. MS hastalığının belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişmektedir ve ciddi anlamda yaşam fonksiyonlarını ve kalitesini etkilemektedir.
Belirtileri: Uyuşma, bu hastalığın en yaygın belirtilerindendir. Yüz ağrısı, çift veya bulanık görme, gözde ve gözün arka kısmında ağrı ve ellerle ayaklarda uyuşma MS hastalığından kaynaklanabilir. Bu hastalığın gelişimi çok çeşitlidir. Bazı insanlarda az da olsa hafif belirtiler görülürken bazı kişiler tamamen engelli hale gelebilirler.
7) Vitamin Eksikliği
Vitamin eksikliği uyuşmaya neden olabilir ve B12 vitamini eksiliği en yaygın görülenidir. Bu durum mide ameliyatı veya düzensiz beslenmeden kaynaklanabilir ve alkoliklerde sık rastlanır. Uyuşma ve yanma bu durumun belirtilerindendir. B12 vitamininin yeteri kadar alınması bu sıkıntıları giderir.
Diğer Nedenler
Yüzde uyuşmaya neden olan birçok durum daha vardır. Bunlar kaygı ve depresyon, stres, panik atak, migren, anormal derecede uzun ve derin solunum (hiperventilasyon), yüzde zona ve reçeteyle satılan belli ilaçlar ya da yasal olmayan ilaçlardır. MS’e ek olarak sjögren sendromu gibi otoimmün rahatsızlıkları, sklerodermi (yaşlılarda derinin sertleşmesi) ve SLE(sistematik lupus eritamatoz – dost hücrelerin birbirine savaş açması) yüzde uyuşmaya ve karıncalanmaya neden olabilir. Geçici kansızlık atağı, yüz nevraljisi(çok şiddetli yüz ağrısı) ya da habis tümörler de neden olabilir.
Önemli Not
Tıp eğitimi almamış bir kişi için belirtilerin sebeplerini tam doğru olarak belirlemek çok zordur. Doktorlar bile yüz uyuşmasının sebepleri konusunda net karar veremeyebilir ve ek olarak özel testler yapmaları gerekebilir.
Yüz uyuşmasıyla beraber vücudun bir tarafında güçsüzlük veya uyuşma hissedildiği zaman acilen tıbbi yardıma başvurulmalıdır.
