Zoonoz (Hayvandan İnsana Bulaşan Hastalık)

Zoonoz hastalıklara yol açan nedenler:

• Virüs
• Bakteri
• Mantar
• Parazitler

Bu hastalıkların en ciddi olanları kenelerden ve sivrisineklerden bulaşır.

Hastalıkların örnekleri:

• Hayvan gribi
• Şarbon
• Kuş gribi
• Sığır tüberkülozu
• Malta humması
• Kampilobakter enfeksiyonu
• Kedi tırmığı hastalığı
• Kriptosporidyoz
• Sistiserkoz
• Dang humması
• Ebola
• Keneden bulaşan beyin iltihabı
• Enzootik kürtaj
• Erizipeloid
• Balık granülomu
• Giyardiyaz
• At nezlesi
• Hemorojik kolit
• Hepatit E
• Kist hidatiği
• Sıtma
• Listeriya enfeksiyonu
• Louping ill
• Laym hastalığı
• Lenfositer koriomenenjit
• Malarya
• Orf enfeksiyonu
• Papağan hastalığı
• Pastörelloz
• Veba
• Balkan gribi
• Kuduz
• Fare ısırığı ateşi
• Mantar hastalığı
• Rocky Dağları benekli humması
• Salmonella ve E. Coli enfeksiyonu
• Streptokok sepsisi
• Domuz gribi
• Toksokaryoz
• Toksoplazmoz
• Trişinolozis
• Tülaremi
• Batı Nil virüsü
• Hayvani difteri

Zoonoz çeşitli yollarla bulaşabilir.

• Hava yoluyla
• Kirlenmiş et ve et ürünleri yiyerek
• Hasta hayvanlarla yakın temas ile
• Hayvan teması ile kirlenmiş alanlara dokunarak
• Hayvan ısırığı ile, kene ve sivrisinek gibi

⇒Bulaşmaların geneli insanlar doğa yürüyüşündeyken, bisiklet sürerken, sandalla gezerken ya da dışarda başka aktivitelerde bulunurken meydana gelir.

⇒Hayvan hastalıklarının bulaşmasında hayvanların evcil olarak barındırılması da etkilidir.

⇒Hayvan çiftliklerinde yaşayan ve çalışan insanlar besledikleri hayvanlar ile yakın temas halindedir. Çiftlik hayvanları zoonoz için yapı taşı olarak görülür.

⇒Evcil hayvanınız dışardan içeriye kene ve pire taşıyabilir ve bunlar size ya da ailenize geçer.

⇒Eğer hayvanlardan bulaşan bir hastalığınız olduğunu düşünüyorsanız en kısa sürede sağlık uzmanları ile iletişime geçmelisiniz.

⇒Eğer bir hayvan tarafından ısırıldıysanız ya da tırmalandıysanız hayvanın veteriner kontrole girdiğinde emin olun. Bu sayede hayvanın aşılanması sağlanır ve hastalık taşıyıp taşımadığı öğrenilir.

⇒Hayvandan bulaşan hastalıklar yaygın olsa da bazı insanlar bu hastalıklar için yüksek risk grubundadır. Bu bireylerde ayrıca ciddi reaksiyonlar ve belirtiler görülür. Eğer bu kişilerden birisi iseniz ve hastalığa yakalandığınızı düşünüyorsanız acil olarak hastaneye başvurmalısınız. Risk grupları:

• Hamile kadınlar
• 65 yaşından büyük bireyler
• 5 yaşından küçük çocuklar
• HIV olanlar
• Kemoterapi gören kanser hastaları
• Baskılanmış bağışıklık sistemi olanlar

⇒Hayvanlardan geçen hastalıklar dünya genelinde yaygındır. Ancak Birleşik Devletler ve diğer ülkeler bu hastalıkları azaltmak için sürekli olarak çalışmaktadır. Bunu sağlamanın bir yolu da yiyecekler için koruma kanunları koymaktır. Bu kurallar gelişmiş ülkelerde hayvanlardan hastalık bulaşması riskini azaltmaktadır.

Bu hastalıkları engellemek için bazı yöntemler:

• Ellerinizi özenle yıkayın
• Kene, sivrisinek ve pire gibi hayvanları uzak tutmak için böcek savar kullanmak
• Yemeden önce dışarda gelen bütün ürünleri yıkayın
• Hayvanlar tarafından ısırılmaktan ve tırmalanmaktan kaçının
• Evcil hayvanlarınızın aşılarını yaptırın ve düzenli olarak kontrole götürün
• Hayvanınız için veterinerden pire ve kene önleme yöntemlerini öğrenin
• Dışarı çıktığınız zaman kenelere dikkat edin
• Hayvanlar ile ilgilenirken ya da yakın temas halinde iken yiyecek yemeyin, sıvı tüketmeyin ve ağızınıza ya da gözlerinize dokunmayın
• Hasta olan hayvanlarınızı veterinere götürürken eldiven kullanın
• Hayvanların bulunduğu bölgeyi temiz tutun
• Çevrenizde bulunan hayvanların ve böceklerin farkında olun özellikle avlanırken ve kamp yaparken
• Doğada karşılaştığınız ve hasta olduğu belli olan hayvanlara müdahale etmeyin. Tedavileri için hayvan barınaklarını ya da devlet görevlilerini arayın

Kaynak: Healthline